چکیده

عصر حاضر زمانی است که قدرت و زور حرف اول را میزند و استکبار را به سوی جهانی شدن میبرد و در این میان مردمی مظلوم و ستمدیده از غارتگران ایمان و اموال بشریت، دست به سوی آسمانها دراز کرده و از خالق هستی تمنای گشایش و فرج دارد. شیعیان و مسلمانان جهان نیز در انتظار ظهور حضرت مهدی (عج)، پیشوای آخر شیعه و امام و منجی مستضعفان هستند. در حالی که پژوهش حاضر در پاسخ ایین سوال است که مهمترین ویژگی های حکومت حضرت مهدی (عج) چیست؟ و رهبری جامعه و کامل علم محوری و عدالت محوری سه ویژگی عمده حکومت حضرت فرض شده است؛ توجه به حضور و امامت حضرت در عصر غیبت و انتظار حقیقی و تحت ولایت حجت (عج) جزئی از لوازم ظهور و زندگانی در عصر مهدوی محسوب می شود و این انتظار است که امتداد آن، ظهور حضرت(عج) و تشکیل حکومت جهانی ایشان میباشد حکومتی تحت رهبری جامع و کامل امام معصوم که دارای خصایص ائمه و انبیاء پیشین است و کارگزاران این حکومت جهانی که، همان منتظران ظهور حجت (عج) هستند از ابتدای خلقت تا عصر ظهور، نخبگان عالم و کارگزارانی با صفات و ویژگیهای شایسته به اندازه ایی که مطیع و منقاد امام شان هستند و از او کسب فیض میکنند. و در نظام سیاسی وسیع مهدوی با حضور حکومتی خارق العاده و پیشرفته سیره مهدوی و عصمت را در میان اجتماع فاضل و خردمند و یکتاپرست آن عصر، پرورش میدهند. علم و آگاهی، اجتماع مهدوی را در تمام سطوح شامل میشود و قدرت فهم و درک بشریت، آن هم درک و شناخت حقایق به نهایت خود میرسد، امنیت در تمام جنبه‌ها و عدالت در ذات افراد یا در ساختار حکومتی آن عصر، موج میزند، چیزی که پیش از آن عصر، بشریت از آن محروم بوده است. وضیعت اقتصادی در آن عصر یکسره عالی و متعالی است و این ناشی از تلاش و کار رهبران حکومتی و نیز اجتماع مهدوی برای استفاده بهینه از منابع گرانبها و بسیار زیاد طبیعی میباشد و علت دیگر آن، همان حاکمیت عدالت جهانی میباشد در آن عصر دیگر ثروتمندی نیست که از کثرت ثروت او فقرائی به وجود آیند، در آن عصر کسی صاحب دنیایی ثروت نیست و کسی هم بی پول و بی خانمان یافت نخواهد شد عدالت حاکم در آن عصر و استفاده بهینه از منابع و مدیریت عالی همه را از هر نوع نیاز مادی، غنی میکند تا آنجایی که کسی را یافت نخواهند کرد در تمام جهان و اقصی نقاط آن، که به او ذکات دهند و ذکات‌ها، بر دستان افراد میماند، ضمن آنکه برکات خاصه الهی نیز بیشتر نمایان خواهد شد. و این حکومت و اجتماع زیبای عصر مهدوی قابل قیاس با هیچ حکومتی پیش از آن نیست، آنچه در افکار نقش بسته و در نظریات یا در جهان به وقوع پیوسته از جمله این نظریات مدینه فاضله فارابی است که، اگرچه در افول معرفتی بدلیل اشتراک مذهبی، شباهتهایی را در مدینه فاضله و حکومت مهدوی میتوان یافت و آن را در مباحث ویژگیهای سیاسی و فرهنگی و اقتصادی دو حکومت می توان به میزانی تحلیل کرد، اما آنچه که واضح است عدم قیاس این دو حکومت در تمام سطوح کلی یا جزیی و در نتیجه عدم تشابه یا تساوی این دو میباشد، اگرچه میتوان در میان تمام نظریات مطرح درباره حکومت‌های مطلوب مدینه فاضله فارابی را بهترین و نزدیک ترین به حکومت مهدوی شمرد. طرح حکومت مطلوب مورد توجه منابع اصیل اسلام، شناخت امام عصر و برنامه‌ها و اهداف او در عصر غیبت و ظهور، رفع برخی ابهامات ایجاد شده درباره موضوع، ارائه الگوی کامل و جامع حکومتی برای حکومت‌های اسلامی و مقایسه تحلیلی حکومت دینی مهدی و حکومت فلسفی فارابی را میتوان از دستاوردهای پژوهش حاضر شمرد.

دانش آموخته

• نرجس عبدیائی

استاد راهنما

• علیرضا صدرا

  دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران

استاد مشاور

• منصور میراحمدی چناروئیه

  استاد تمام گروه علوم و اندیشه سیاسی و معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه شهید بهشتی ، رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی