چکیده

پژوهش حاضر با هدف تحقق الگویی مطلوب از دیدگاه قرآن در باب مشارکت سیاسی، این پرسش را مطرح می سازد که بر اساس آیات قرآن، فعالیت های سیاسی در فرایند نظام سیاسی از چه نوعی است؟ هم چنین در پی پرسش فوق، این فرضیه نیز مطرح می گردد که با توجه به ساز و کارهای ارائه شده از مشارکت سیاسی در قرآن، فعالیت‌های سیاسی در فرایند نظام سیاسی قرآن از نوع مشارکت جویانه است. جهت بررسی فرضیه مذکور، نظریه ساختاری کارکردی آلموند به عنوان چارچوب نظری بحث ارائه می گردد. بر طبق دیدگاه وی، نظام سیاسی در سه سطح نظام، فرایند و سیاست گذاری قابل بررسی است. اما در این پژوهش صرفا بخش فرایند سیاسی شامل مراحل سه گانه تصریح منافع، تألیف منافع و سیاست گذاری محل بحث است که عمده مباحث مربوط به مشارکت موثر شهروندان در این بخش طرح گردیده است. از این رو طی فصول متعدد پژوهش، آیاتی از قرآن در خصوص مراحل فرایند سیاسی، تصریح و فاکتورهای مربوط به هر یک از آنها هم چون بحث آزادی، احزاب و ساز و کارهای مشارکت سیاسی بررسی می گردند. نهایتا با توجه به تقسیمات آلموند از فرهنگ سیاسی و همچنین انواع فعالیت‌ها در فرایند نظام سیاسی، این نتیجه به دست می آید که فرهنگ سیاسی قرآن، مشارکتی و فعالیت‌های سیاسی در فرایند سیاسی قرآن نیز از انواع مشارکت جویانه است.

دانش آموخته

• نفیسه جلالی

استاد راهنما

• محمدتقی آل سید غفور

  عضو هیات علمی و مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام نماینده مردم شوشتر در دوره اول مجلس شورای اسلامی

استاد مشاور

• منصور میراحمدی چناروئیه

  استاد تمام گروه علوم و اندیشه سیاسی و معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه شهید بهشتی ، رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی