چکیده

چکیده در حیات انسانی، فرهنگ از اساس‌ترین نهادهایی است که هویت و موجودیت یک جامعه را شکل داده و نقش عمده‌ای در سعادت وتکامل جوامع دارد. رفتارهای فرهنگی یک جامعه مبتنی برباورها و تفکرات حاکم بر آن جامعه می باشند. لذا اگرجامعه ای بتواند اصول ومبانی خود را به گونه ای صحیح تبیین کرده و بر اساس آن الگوهای مناسب رفتاری و عملی ارائه نماید، زمینه تکامل آن جامعه را فراهم نموده است. دیدگاه‌های متفاوتی در مورد فرهنگ و شاخص‌های آن در یک جامعه ایده‌آل داده شده است. ترسیم آرمان شهرها در طول تاریخ توسط اندیشمندان در راستای دستیابی به الگویی برای این جامعه بوده است. پژوهش حاضر درصدد تبیین این شاخصهها براساس آیات و روایات است تا با الگوسازی و ارائه آن زمینه تعالی و بالندگی جامعه اسلامی را فراهم سازد. شکوفایی وپویایی فرهنگ از یکسو، مواجهه فرهنگها در عرصه جهانی و حذف خرده فرهنگ‌ها از سوی دیگر، تحولات فرهنگی را امری اجتناب ناپذیر نموده است .لذا هر اندازه که فرهنگ یک جامعه به اصول ثابت، معقول و انسانی متکی باشد، از شایستگی و پایداری بیشتری برخوردار است. بر این اساس پایدارترین فرهنگ‌ها برآمده از بطن دین و باورهای دینی است. آموزه های دین اسلام و توانمندی های فرهنگ اسلامی به موجب حضور جوهره اصلی دین، خصوصیت جهانشمولی و همسو بودن با فطرت انسانی از قوت بالایی برخوردار بوده و به عنوان کامل‌ترین دین پاسخگوی همه نیازها وابعاد وجودی انسان است.از این رو شاخصههای فرهنگی در جامعه اسلامی بر اساس منابع فرهنگی چون قرآن وروایات تعیین شده و به عنوان دستورالعمل های دین هویت فردی واجتماعی جامعه مسلمین را شکل می دهد. علم گرایی، آرمان خواهی، حفظ استقلال، امر به معروف ونهی از منکر، نظم وانضباط اجتماعی، تعاون، خانواده محوری وحجاب وعفت اجتماعی از مهمترین شاخصه‌های فرهنگ در جامعه اسلامی است که اگر چه شاخصه های مشترک با سایر فرهنگها دارد اما در مبنا ونوع نگرش واهداف با آنها متفاوت است. کلید واژه ها : فرهنگ، شاخصه های فرهنگی، جامعه، جامعه مطلوب، آرمانشهر، قرآن، روایات.

دانش آموخته

• سید علی هاشمی مزرعه نو

استاد راهنما

• محمود تقی زاده داوری

  حجت الاسلام دکتر محمود تقی زاده داوری، رئیس مؤسسه شیعه شناسی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه، دارای دکترای تخصصی در رشته فلسفه اجتماع از دانشگاه منچستر انگلستان است

استاد مشاور

• کریم خان محمدی

  استاد گروه مطالعات فرهنگی و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام