اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
سیره نظامی امام علی(ع) (عصر حکومت)
کارشناسی ارشد
چکیده
امام علی(ع) در دوره كوتاه حكومت خویش كه كمتر از پنج سال به طول انجامید،سه جنگ بزرگ جمل، صفین و نهروان را پشت‌سر گذاشت. وقوع این جنگ‌های مهم در حكومت آن حضرت، سبب شد تا گزارش فعالیت‌های نظامی امام علی(ع) در دوره حكومتش بیشترین بخش از گزارش های مورخان را درباره ایشان، به خود اختصاص دهد. از این رو اخبار اقدامات نظامی امام علی(ع) در منابع تجلی خوبی یافته است. با توجه به شخصیت برجسته آن حضرت و قرار داشتن ایشان در مقام نخستین امام شیعیان، در این پژوهش كوشیده‌ایم تا با نگاه مطالعات سیره‌ای، سیره آن حضرت را در مسائل نظامی مورد بررسی قرار دهیم. سؤال اصلی این پژوهش چنین است: جایگاه نظامیگری در اندیشه امام علی(ع) چیست و تجلی سیره نظامی ایشان در زمان حكومت چگونه بوده است؟ در جواب این پرسش و در فرضیه آمده است: از نظر امام علی(ع) هر چند نظامیگری لازمه حكومت است، اما بایستی همواره بر اصول دینی و اخلاقی استوار باشد. سیره نظامی امام علی(ع) در عصر حكومت در شكل مدیریت نظامی قبل، به هنگام و پس از جنگ تجلی یافته است. در این پژوهش در مباحث نظری ابتدا به ساختار قدرت در حكومت‌ها و جایگاه مسائل نظامی در این ساختار پرداخته شده است و سپس به جایگاه جنگ و جهاد در ادیان مختلف اشاره كرده‌ایم. سپس در بخش‌های بعدی به بحث نظامی گری از منظر امام علی(ع) توجه شده است و دیدگاه های آن حضرت در این خصوص و نوع نگاه آن حضرت به مسائل نظامی در ساختار حكومت، مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش‌های اصلی تحقیق كه شامل فصل سوم و چهارم این رساله است به مدیریت نظامی حضرت علی(ع) قبل از شروع جنگ، مدیریت به هنگام جنگ و مدیریت پس از جنگ پرداخته شده است. نتیجه گیری رساله نیز در پایان فصول فوق ارائه شده است. واژگان کلیدی: نظامی گری،جمل،صفین،نهروان،سیره نظامی امام علی(ع)، اصول دینی و اخلاقی.
دانش آموخته
استاد راهنما
سید حسین فلاح زاده
دانشیار گروه تاریخ و تمدن دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
استاد مشاور
حسن حضرتی
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران