چکیده

پژوهش پیش رو که با عنوان رویکرد روان شناسی اجتماعی در آثار مورخان قرن سوم وخاصا آثار سه مورخ مهم این دوره یعنی کتاب های تاریخ یعقوبی،فتوح البلدان بلاذری و الاخبار الطوال دینوری به دنبال یافتن پاسخ این سوال مهم است که آیا گرایش ونگرش،همگرایی و واگرایی در نحوه ی پردازش گزارش تاریخی آنان تاثیرگزار بوده یاخیر؟فرضیه ی ما در این بررسی ای ن است که این رویکرد در روال تاریخ نگاری و تاریخ نگری سه مورخ مذکور وجود داشته است. نتایج حاصل نشان گر افتراق موضع و نگرش مؤلفان در كتب مورد بررسی در مواردی نظیر خلافت برجسته سازی برخی شخصیت ها به مدح و یا ذمّ، تغلیظ برخی رویداد ها، تضعیف و یا اغماض از برخی حوادث، ناهماهنگی مواضع و نایكدستی قضاوت ها، توجیه برخی رفتار های غیر عادی، اغراق در خصوص بعضی رویداد ها و افراد و... است. مطالعه ی مذكور در زمینه و قلمرو بین رشته ای انجام یا فته و روال عادی رویدادهای تاریخی مورد تبیین و پرداخت روان شناختی واقع شده اند. برخورد ایجابی و سلبی كتب مورد بررسی مورخان در ثبت رویداد ها جنبه ی گزینشی اشتیاقی و انكاری آنها را به خوبی نشان می دهد. در واقع مفروض های پژوهش حاضر یعنی گزارش گزینشی مورخان و متأثر بودن آثار پدید آمده از سوی آنها از بافت و موقعیت حوادث، تأیید می گردد. واژگان کلیدی:الاخبار الطوال، فتوح البلدان، تاریخ یعقوبی، روان شناسی اجتماعی، نگرش.

دانش آموخته

• زهرا علویان

استاد راهنما

• محسن الویری

  استاد و مدیر گروه تاریخ و تمدن دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• محمدرضا جلالی

  عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه امام خمینی (ره)