چکیده

پژوهش حاضر تلاشی است برای بررسی رابطه قدرت و اخلاق در قرآن کریم سؤال اصلی این پژوهش این است که رابطه اخلاق و قدرت از دیدگاه قرآن چه رابطه‌ای است؟ و فرضیه پژوهش این است که این رابطه بستگی به غایت قدرت از نگاه هر جامعه دارد. جامعه‌ای که غایت قدرت را سعادت حقیقی بداند. قدرت را ابزار تحکم اخلاق قرار میدهد و قرآن مجید غایت قدرت را سعادت حقیقی میداند. لذا قدرت را ابزار اخلاق می داند. با توجه به دیدگاه قرآن، منشأ همه امور خداست و قدرت مطلق در اختیار خد است و همه چیز ماهیت از اوئی و به سوی اوئی دارد و خداوند ابزار شناخت راه درست را در اختیار بشر قرار داد. یعنی فطرت، وحی، عقل، نبی، اختیار، اراده، و لذا خطوط را مشخص کرده است و انسان را مختار آفرید تا در این مسیر هدایت شده، گام بردارد یا در مسیر نادرست. از آنجا که محور اخلاق در اندیشه قرآنی، کرامت و شرافت تنفس است، اولین عنصر خودسازی است که راه راست برای خداشناسی، طبق جهان بینی توحیدی، غایت زندگی سعادت و کمال و تعالی است که با رسیدن به قرب الی الله میسر میشود و رسیدن به قرب خدا بوسیله ایمان و عمل صالح ممکن است و انسانها میتوانند با تغییر محتوای باطن خود و گام گذاشتن در مسیر ایده آل برتر یعنی الله به مرحله ایمان برسند و با انجام عمل صالح، جامعه را به سوی تعالی و سعادت رهنمون شوند و سیاستمداران نیز ابتدا به خودسازی خود بپردازند و سپس به تدبیر جامعه به سوی خیر و سعادت و اخلاق بپردازند. بنابراین برای رسیدن و تحقق اخلاق در جامعه باید ابزاری به نام قدرت در دست داشت تا بتوان هدایت جامعه را بدست گرفت.

دانش آموخته

• عصمت کیخا

استاد راهنما

• علیرضا صدرا

  دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران

استاد مشاور

• نجف لک زایی

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی