چکیده

حقیقت فطرت، حقیقت انسان است. در نگاه عرفانی امام خمینی انسان كون جامع است و وجود او از دو جنبه ملكی و ملكوتی تشكیل شده است و بعد ملكی وجود آدمی در دار دنیا بالفعل است اما بعد ملكوتی او كه همان مظهریت اتم اسم جامع الله است، در انسان كامل به فعلیت تام رسیده است و مصداق اتم آن بالاصاله حقیقت محمدیه و بالوراثه ائمه هدی هستند. این مقام در عرفان «ولایت مطلقه» است كه به استشهاد آیه «امانة» بر انسان عرضه شده و همه انسانها آن را پذیرفته‌اند. از این رو انسانها نیز قابلیت و قوه وصول به این مقام را دارند و به اعتقاد امام حقیقت فطرت همان «ولایت مطلقه» است. از دید علامه طباطبایی نیز فطرت به بعد روحانی وجود آدمی مرتبط است. فطرت در نظر ایشان همان چگونگی خلقت نفس آدمی، در بدو تولد است كه در جانب نظری قوه وصول به مقام الی ربك المنتهی و تبدیل به نفس قدسیه را دارد و در بعد عملی به طور بالفعل ملهم به فجور و تقوا است. از طرفی به حكم وحدت شخصی یا سریانی وجود، همه وجودات شأن یا نسخه رقیق شده حق تعالى هستند و به حسب حصه وجودی خویش صفات وجود حق تعالی از جمله عشق به كمال مطلق را دارا هستند. از این رو می‌توان گفت همه انسان‌ها در بدو تولد با بینش حضوری به حق تعالى و گرایش حقیقی به سمت كمال مطلق پا به عرصه وجود می‌گذارند گرچه ممكن است به دلیل ضعف وجودی در تشخیص مصداق اشتباه كنند. كلمات كلیدی: فطرت، عشق، نفس، ولایت مطلقه، امام خمینی ، علامه طباطبایی.

دانش آموخته

• نرگس نصیری دوغایی

استاد راهنما

• محمد مهدی گرجیان عربی

  استاد گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• محسن قمی

  دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس خبرگان رهبری، هیات موسس دانشگاه آزاد اسلامی و ...