چکیده

بررسی نقادانه ی اندیشه های نافذ در حوزه‎ی اندیشه ی سیاسی، اندیشمندان سیاسی دنیای اسلام را با پرسش های دنیای جدید آشنا می کند، و پاسخ‎های مناسب به آن ها می تواند عناصر سازنده‎ی نظریه‎های جدید را فراهم کند، همین طور می تواند زبان گفتگوی بین اندیشه‎ها را تقویت کند. «پسامدرنیسم» یکی از جریان هایی است که در عرصه های مختلف زندگی بشر نفوذ یافته است، و با جاذبه های روشی خود، حوزه‎ی اندیشه ی سیاسی را نیز تحت الشعاع قرار داده است؛ در این میان بالندگی تمدن اسلامی و نیاز روز افزون تبیین اندیشه های سیاسی اسلام، شناخت وگفتگو با مکاتب سیاسی دنیای امروز را ضروری کرده است تا از این رهگذر اندیشه‎های متنفذ را کنترل و پالوده کند. پست مدرنیسم نسبت به هرگونه روایت، فراروایت و روایت کلان، جهان واحد و... بی اعتماد و ناباور است، بنیاد پسامدرنیسم، پساساختارگرایی است که معتقد به شناور بودن ساختارها و برساختگی حقیقت است؛ ژاک دریدا یکی از مهمترین اندیشمندان پسامدرن است تمام تلاش او معطوف مبارزه با متافیزیک غربی، فلسفه و خردباوری بوده است، او با تشکیک در ادراک واقعی از پدیده ها، ذات معنا را دست نایافتنی تلقی میکند و معتقد است هستی متن است، چیزی خارج از متن وجود ندارد و بازشناسی آن، آنچنان‎که سنت فلسفی تلقی می‎کند ممکن نیست. دریدا با ابداع شالوده‎شکنی، خوانشی انتقادی از سنت متافزیکی غرب ارائه داد، دریدا از این منظر، تمام آثار خود را ناظر بر سیاست می داند، او در آثار پایانی خود به صراحت از سیاست سخن گفته است، مواضع او درباره‎ی دیگری، مسئولیت، دموکراسی، تصمیم ناپذیری ساختاری، نفی دوست و دشمن سیاسی و... در نهایت به تمنای «دموکراسی در راه» می‎انجامد. این رساله در پی بازشناسی مهمترین مفاهیم و دلالت‎های سیاسی اندیشه‎ی او است و بر اساس اندیشه های اسلامی به نقادی آن می پردازد. کلیدواژگان: مدرنیسم، پسامدرنیسم، شالوده‎شکنی، دیگری، سیاستِ دوستی، دموکراسی در راه، قانون، عدالت.

دانش آموخته

• مجید هادی

استاد راهنما

• غلامرضا بهروزی لک

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• نجف لک زایی

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی