چکیده

به رغم افزایش کمی طلاب حوزه های علمیه بعد از انقلاب اسلامی، آمارها حاکی از کمبود روحانی در بسیاری از مناطق ایران است. بسیاری از مناطق شهری و روستایی در طول سال از حضور روحانیون محروم بوده و تنها در برخی از ایّام موسمی تبلیغی مانند ماه رمضان و محرّم شاهد حضور روحانیون هستند.طرح های سازمان های متولّی امر تبلیغ و هجرت،به رغم موفقیت نسبی در بسیاری از مناطق روستایی و شهری، هنوز از عهده رفع این کاستی برنیامده است. یقیناً بخشی از علّت های عدم اقبال طلّاب نسبت به هجرت به این مناطق، ریشه در نگرش طلّاب به مسأله هجرت دارد. در این پژوهش با بررسی نگرش طّلاب به مسأله هجرت، عوامل مؤثر بر نگرش آنان نسبت به هجرت بررسی شده است.بدین منظور مهم ترین شاخص های تأثیرگذار در نگرش طلاب به هجرت احصاء گردیده و سپس مدلی برگرفته از نظریه نقش گافمن ترسیم گردیده است. جمعیت آماری این پژوهش، طلاب حوزه علمیه قم و حجم نمونه آماری آن، بر اساس فرمول کوکران 383 نفر از طلّاب متأهل می باشند. با اجرای پیمایش و تکمیل پرسش نامه محقق ساخته، داده ها استخراج و طبقه بندی شده و پس از آن با کمک نرم افزار spss و آزمون های آمار توصیفی و استنباطی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد میانگین کلی نگرش طلاب نسبت به هجرت برابر با 55/3 (حداکثر نمره 5) بوده است که بیانگر نگرش مثبت طلاب به هجرت از قم است. میان دو متغیر«نگرش طلاب به هجرت از قم» و«تحصیلات کلاسیک» رابطه معنادار وجود دارد. هم چنین نتایج این پژوهش گویای آن است که عواملی همچون «اشتغال طلاب در قم»، «توانایی های تبلیغی طلاب»، «شرایط خانوادگی طلاب»، «شرایط مناطق تبلیغی» و «حمایت های مادی و معنوی سازمان ها و نهادهای متولی امر تبلیغ» در نگرش طلاب به هجرت از قم تأثیرگذار بوده است و میان عوامل مذکور و نگرش طلاب به هجرت از قم رابطه معنادار وجود دارد. واژگان کلیدی: نگرش، طلاب، هجرتاز قم، تبلیغ.

دانش آموخته

• علی شریفی دولت آبادی

استاد راهنما

• نعمت الله کرم اللهی

  دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• کریم خان محمدی

  استاد گروه مطالعات فرهنگی و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام