چکیده

موضوع رساله بررسی نقش هدایت باطنی اولیاء در رشد اخلاقی است که بر اساس براهین عقلی و آیات قرآن و روایات متواتر تبیین می گردد. مقصود از هدایت باطنی، راهنمایی درونی شامل هدایت قلبی و معنوی و رساندن به مطلوب در دو بعد بینش و کوشش است. اولیای الهی، معصومان و امامان و دیگر بندگان برگزیده خداوند هستند. هدایت باطنی از ثمرات ولایت تکوینی است و لذا شناخت هر دوی آنها، ضروری است. رشد اخلاقی نیز به معنای تکامل انسان، در تمام ابعاد حالات و صفات و ملکات است. عالَم دنیا و اعمال انسان در آن، دارای ظاهر و باطنی است و اولیای الهی، باطن صراط مستقیم و مظهر اتم اسماء حسنی و خلیفه خداوند و وسایل فیوضات و آینه های تمام نمای صفات خداوند هستند. این صراط از دنیا تا برزخ و قیامت در باطن اعمال انسان ادامه دارد. اعتقاد علمی و عملی به توحید و طلب توفیق از خداوند و اولیائش و خشوع و تسلیم باطنی در برابر آنان، والاترین عوامل، و در مقابل، زوایای عمیق شرک خفی، تکیه بر خویشتن، دوری و غفلت از خدا و اولیائش و تعلق به دنیا و پیروی از هوای نفس و شیطان، از مهمترین موانع بهره مندی از اولیای الهی است. اولیای الهی با لطف و تصرف خویش در عبد مختار، به دور از جبر و غلوّ، و با اعتدال خویش در ابعاد حکمت و شجاعت و عفت و عدالت، رشحات باطنی ملکات نیکو را به جان شاگردان خویش، افاضه و با استغفار و دعا برای ایشان، زمینه کشش به طاعات و دوری از لغزش را موهبت، جهالت عمیق و شک و حیرت را ازاله، یقین را اعطا، توحید خالص را عرضه، بشارت های روح افزا را ارائه و با ارسال فرشتگان، مؤمنان را امداد، و در مقابل، با نشان دادن تعفن گناه، موجب عفت نفس و زهد حقیقی گشته، شاگردان خویش را به مرتبۀ نفس مطمئنه صعود می دهند، بهره مندی از چنین هدایت هایی بستگی به میزان بهره مندی از هدایت های تشریعی دارد. کلمات کلیدی: هدایت باطنی، اولیاء، رشد اخلاقی

دانش آموخته

• مرتضی محمدی نجات

استاد راهنما

• محمد مهدی گرجیان عربی

  استاد گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• حسن معلمی

  استاد گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام