موضوع این پایان نامه، علل توسعه نیافتگی سیاسی در جوامع اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره) میباشد. هدف این پژوهش حرکت در جهت استخراج دیدگاه بزرگترین احیاگر و مصلح اجتماعی معاصر درباره عوامل و ریشههای توسعه نیافتگی سیاسی جوامع اسلامی است. اما قبل از پرداختن به این موضوع باید دانست که از دیدگاه امام توسعه نیافتگی سیاسی چیست؟ و اساسا چه معیارها و شاخصه هایی دارد تا بتوان ریشه آن را جستجو و درمان کرد. به اعتقاد امام توسعه نیافتگی سیاسی به مفهوم عدم توجه مسلمانان به مشارکت سیاسی، استبداد سیاسی حاکمان بلاداسلامی و به دنبال آن عدم مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی این قبیل دولتها، وابستگی سیاسی، غربزدگی و از دست دادن هویت دینی اسلامی و در نهایت تفرقه و چند پارچگی جهان اسلام میباشد. در ادامه بررسی امام پیرامون علل و ریشههای توسعه نیافتگی سیاسی جوامع اسلامی به این نتیجه میرسیم که عمده مشکلات سیاسی مسلمین (از جمله توسعه نیافتگی سیاسی) از فاصله گرفتن آنان از تعالیم و دستورات اسلام نشات میگیرد و به واسطه یکسری عوامل داخلی و خارجی به توسعه نیافتگی سیاسی ختم میگردد. عوامل داخلی آن به غفلت و قصور روحانیون و روشنفکران به عنوان منتفذین اجتماعی و دولتمردان به عنوان صاحبان قدرت و اقتدار در کشورهای اسلامی بر میگردد. مهمترین عامل خارجی آن نیز استعمار غرب می باشد که با استفاده از حربههای مختلف و گوناگون به این عقب ماندگی و توسعه نیافتگی دامن میزند. در پایان نیز راه حل های مورد نظر امام حول محور این عوامل جهت درمان معضل توسعه نیافتگی جوامع اسلامی مورد توجه قرار گرفته است.
استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
دانش آموخته و همکار آموزشی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام / نمایندهٔ مردم ولایت غزنی در دوره شانزدهم (پارلمان افغانستان) / رئیس دانشگاه خاتم النبیین (ص) کابل