چکیده

جنگ نرم به عنوان یکی از مظاهر و تجلی گاه های قدرت نرم، در دوران معاصر مورد اهتمام و توجه جدی کارشناسان و نظریه پردازان قرار گرفته است. یکی از ابعاد و عرصه های تحقیق و پژوهش پیرامون جنگ نرم، تحقیق پیرامون این واقعیت از منظر قرآن کریم می باشد. در این راستا تحقیق حاضر با بهره گیری از روش تفسیری شهید محمد باقر صدر در عرضه ی پرسش های زمانه به محضر قرآن کریم، ابتدا به مفهوم شناسی جنگ نرم در ادبیات سیاسی – اجتماعی معاصر پرداخته و سپس در اولین گام مبانی نظری جنگ نرم را از دیدگاه این کتاب آسمانی بیان می کند. قرآن کریم با مسلم دانستن وجود نزاع و درگیری در جهان هستی؛ نزاع اصلی و بنیادین در جهان هستی از ابتدای خلقت تا روز قیامت را تحت عنوان کلی نزاع حق و باطل معرفی می نماید. با توجه به این مبنای نظری، قرآن کریم گزارشاتی پیرامون ساز و کار های جنگ نرم جبهه ی باطل علیه جبهه ی حق را ارائه می کند. در این راستا می توان از ساز وکارهایی مانند استهزا و تمسخر، تخریب شخصیت، شخصیت سازی، بازی با ارزش های الاهی، شایعه سازی، تحریک عواطف و احساسات، تحقیر، اختلاف افکنی، تهدید و ارعاب، و سو استفاده از نماد های جبهه حق، نام برد. از سوی دیگر قرآن کریم راهکار هایی را برای مقابله با تهدیدات جنگ نرم جبهه ی باطل به عناصر جبهه ی حق تعلیم نموده است. تقوا، بصیرت، صبر، حفظ آمادگی، تشریح روش های دشمنان در جنگ نرم و آگاهی بخشی به جبهه ی حق و بی اعتنایی به اتهامات، آگاهی بخشی آموزه های دینی به مردم، تبری جستن و اظهار بیزاری از دشمنان و جدا کردن صف خودی از غیر خودی، تحقیق و تفحص درباره اخبار منافقان و فاسقان، تقویت روحیه ی مسلمانان، و استمداد از خداوند را می توان از جمله ی این راهکار ها دانست.

دانش آموخته

• محمدعلی فرهنگی آتباتان

استاد راهنما

• غلامرضا بهروزی لک

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• کاظم قاضی زاده

  عضو هیات علمی گروه گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس