چکیده

رساله بررسی تطبیقی آراء اجتماعی فارابی و ابن خلدون با محوریت این پیشفرض که نظریات و شخصیت علمی دانشمندان همواره تحت تأثیر محیط فرهنگی و شرایط سیاسی – اجتماعی عصر آنان قرار دارد و هر دانشمند به نوعی می‌تواند محصول عصر، دوره و تاریخ جامعه خود باشد، بیان می کند که ابونصر محمد فارابی (339- 259 ه. ق) و عبدالرحمن محمدبن خلدون (808- 732 ه. ق) هر دو گرچه فاصله زمانی زیادی از یکدیگر دارند از بنیانگذاران اندیشه اجتماعی در تمدن اسلامی قلمداد می‌شوند. آثار اجتماعی فارابی کاملاً فلسفی، انتزاعی، عقلانی و آرمان گرایانه است در حالیکه رویکرد اجتماعی ابن خلدون عمدتاً جامعه شناسانه، علمی، عینی و واقع گرایانه می‌باشد. فارابی با رویکردی اندام واره ای و ایستا به تنظیر بخشهای مختلف مدینه فاضله با بدن انسانی پرداخته و ابن خلدون با همین رویکرد ولی به شیوه‌ای تحولی و پویا، حیات اجتماعی انسان ها را شرح داده است. وجه تفاوت رویکرد این دو اندیشمند براساس مستندات ارائه شده علاوه بر عوامل روانشناختی وراثت و هوش و یادگیری و پشتکار به مجموعه ای از عوامل جامعه شناسانه مانند تفاوت در آموزش و تحصیل، رشته تخصصی و رویکرد علمی، حرفه و شغل، اوضاع سیاسی – اجتماعی، گرایش سیاسی و نوع مذهب باز می‌گردد. واژه های کلیدی: فارابی، ابن خلدون، فلسفه اجتماع، فلسفه تاریخ، اجتماع، علم مدنی، علم عمران، نظریه اجتماعی.

دانش آموخته

• فرشته حکیمی مزرعه نو

استاد راهنما

• محمود تقی زاده داوری

  حجت الاسلام دکتر محمود تقی زاده داوری، رئیس مؤسسه شیعه شناسی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه، دارای دکترای تخصصی در رشته فلسفه اجتماع از دانشگاه منچستر انگلستان است

استاد مشاور

• حمید پارسانیا

  استاد حوزه و دانشگاه / عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی