چکیده

نوشته پیش رو با موضوع « بررسی ایرادهای منطقی و معرفت شناختی ابن تیمیه بر منطق تصدیقات » با روشی توصیفی- تحلیلی در کنار استفاده از اصول بدیهی عقل، تلاشی است در جهت پاسخگویی به شبهاتی که ابن تیمیه بر مباحث منطق تصدیقات در کتاب «الرد علی المنطقیین» وارد می آورد که گستره آن علاوه بر منطق، دامن گیر برخی از مباحث معرفت شناسی نیز می شود؛ خطوط کلی و اساس شبهات او در مباحث معرفت شناختی بر پایه نسبی دانستن ملاک بداهت، راه معرفت دانستن قیاس و دیدگاه خاص او در رابطه با معرفت های کلی و قطع ارتباط آنها با عالم عین استوار است که انکار مطلق بودن ملاک بداهت به سفسطه می انجامد، راه معرفت دانستن قیاس توقّعی بی جاست و قطع ارتباط میان معرفت های کلی با عالم خارج از ذهن، هر علم حصولی حتی کلمات ابن تیمیه در کتابش را نیز بی اعتبار می کند که به تفصیل به بیان این پاسخ ها پرداخته ایم؛ شبهات مرتبط با مادّه استدلال با محوریّت اشکال بر شمول یقینیات به خصوص اوّلیات از موادّ برهان بر پایه همان دیدگاه خاص پیگیری می شود که از جهات مختلف مورد نقد و نظر قرار گرفته و در نهایت شبهات متوجّه صورت استدلال در پی تنزّل صورت قیاسی و اثبات برتری تمثیل بر آن در کنار باطل جلوه دادن مباحث منطق دانان در زمینه دلیل و صورت استدلال طرح ریزی شده است که پاسخ آن با نشان دادن عدم فهم درست مباحث منطقی و همینطور خروج از اصطلاحات و خلط مباحث به روشنی نمایان شده است؛ به طور کلی در این پایان نامه در پس روندی که دنبال می شود به خطوط اصلی و تک تک شبهات متفرّع بر آنها، پس از طبقه بندی و خارج شدن از حالت کشکولی خود، پاسخ مناسبی داده شده، مغالطات و تناقض کلمات ابن تیمیه با تصویر اشکالات وی در قالب قیاس های منطقی و مقایسه گفته هایش در جای جای مختلف کتاب، آشکار و نمایان شده و در انتهاء اینطور نتیچه گیری می شود که کتاب وی حداقل در بخش تصدیقات از منظر علمی به منزله چند سوال و شبهه و در نهایت چند پیشنهاد ارزش مطرح کردن را دارند نه ردیّه ای قدرتمند در جهت کنار زدن ارزش و اعتبار دانش منطق و یا تاسیس یک منطق جدید اسلامی با اسلوب و اصولی جدید و نوآورانه.

دانش آموخته

• امیرحسین رضایی

استاد راهنما

• یارعلی کرد فیروزجایی

  استاد گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• حسن عبدی

  دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام