از مهمترین مسایل فلسفه ی علوم اجتماعی که تبعات گسترده ای را از حیث روشی در نظریه علم اجتماعی داراست، نوع نگاه به مقوله معنا می باشد. یکی از مبدعین توجه به معنا در بین بنیادگذاران دانش جامعه شناسی ماکس وبر است. او به عنوان یکی از متقدمین نظریه جامعه شناسی هنوز هم در بین دانشمندان علوم اجتماعی طرفدارانی پروپاقرص دارد که معتقدند : درک دیدگاه های او می تواند گامی رو به جلو در فلسفه علوم اجتماعی باشد. مهمترین عنصر در نظریه جامعه شناختی وبر تکیه بر نگاه معناشناختی اوست. توجه های معناشناختی وبر ریشه در مبادی معرفتی اش دارد وهدف این پژوهش بازخوانی انتقادی، از مبانی معرفتی و غیر معرفتی وبر و از نوع نگاه او به معنا ، مبتنی بر مبانی حکمت اسلامی است . پژوهش پیش رو از نوع توصیفی - انتقادی است که مبانی و اندیشه وبر را در باب معنا از منظر حکمت اسلامی ، با روشی عقلی – استدلالی مورد ارزیابی قرار خواهد داد .جهت وصول به هدف پژوهش، مدل روش شناسی بنیادین به کارگرفته شده است؛ با کاربست این روش مشهود است که نگاه وبر به معنا، عمیقا ریشه در مبانی هستی شناسی و معرفت شناسی ایده آلیستی ، انسان شناسی رمانتیک - اگزیستانس و فلسفه علم پراگماتیستی ( ایده آلیستی- پوزوتیویستی ) او دارد. مبتنی بر چنین مبانی ای ، وبر عالم انسانی را عالم معانی دانسته وشکل گیری معنا را در فضایی ایده آلیستی تصور می کند . او برای فهم معنا نیز تفهم همدلانه را پیش می کشد .البته کار دانشمند اجتماعی مفهوم سازی های ثانویه برای فهم قواعد جامعه خاص است.بنا بر حکمت اسلامی هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی دین شناسی و فلسفه علم وبر با نقص ها و اشکالات متعددی مواجه است.
دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام مدیر گروه خانواده دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام