چکیده

الاهیات در جهان بشری از دیرباز مورد توجه بوده است ، در دنیای غرب سه دوره‌ی تاریخی سربرآورد ، که هر دوره‌ی آن دارای مبانی الاهیاتی خاص بوده است . در سال‌های اخیر که جریان پساتجددگرایی رواج یافته است دارای مبانی و اصولی مانند رد حقیقت عینی ، نسبیت در معرفت و رد جهان‌بینی‌ها (فراروایت‌ها) و... می‌باشد که چالش‌های فراوانی را برای متالهان (بیشتر مسیحیت مورد نظر است) به‌وجود آورده است . پرسش اصلی این تحقیق عبارت از این است که : براساس دیدگاه آیت الله جوادی‌آملی(دامت‌برکاته) چه انتقادهایی بر آموزه‌های الاهیات پساتجدد وارد است ؟ از این رو بررسی این مبانی و اصول از منظر متالهان مسلمان به‌ویژه آیت الله جوادی‌آملی(دامت‌برکاته) موضوع اصلی تحقیق حاضر است . روش به‌کار رفته در انجام این تحقیق روش توصیفی– تحلیلی و با تکیه بر روش استدلال عقلی است . بر اساس یافته‌های تحقیق اشکالاتی چند بر اصول و مبانی پساتجدد وارد شده از جمله این‌که در هستی‌شناسی به اثبات حقیقت عینی پرداخته‌ایم و در باب معرفت ، با اثبات وجود فهم ثابت از بعضی موضوعات در طول تاریخ ، نسبیت مورد نظر پساتجددگرایان مورد چالش قرار گرفته و از طرف دیگر نشان داده شده که بعضی از مبانی پساتجددگرایان نوعی جهان‌بینی (فراروایت) است که آن‌ها به شدت از آن گریزانند . در پایان هم به بررسی چهار مساله باور به خدا و ایمان و کرامت‌انسان و عقل جزئی پرداخته شده و علت تفاسیر متعدد از خدا را به خاطر مشکلاتی دانستیم که در کتاب مقدس وجود دارد مانند تثلیث و... و در ادامه در بحث ایمان ، به چالش‌های ایمان و دین با عقل و علم پرداخته ایم و نشان دادیم که بین آن‌ها تعارضی نیست اگر هم باشد ابتدایی است که قابل رفع می باشد . از طرف دیگر علم و عقل را خارج از دین ندانسته بلکه آن‌ها را از منابع شناخت دین دانستیم . و در مورد انسان هم اثبات کردیم که انسان دارای حقیقت واحد بوده نه حقیقت چند لایه و قطعه قطعه شده و در نهایت نیز یک عقل‌گرایی متعادل را به نمایش گذاشتیم که نه مانند دوره‌ی خرد بر بام جهان قرار داشت و نه مانند دوره‌ی پساتجدد به کناری نهاده شده و هیچ اعتمادی به آن نیست . با توجه به این اشکالات نمی شود تبیینی پساتجدد از دین ارائه داد . واژگان کلیدی : آیت‌الله‌جوادی‌آملی ، الاهیات تطبیقی ، الاهیات پساتجدد ، پساتجددگرایی ، تجددگرایی .

دانش آموخته

• علی دهقانی جویباری

استاد راهنما

• حسن عبدی

  دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• یارعلی کرد فیروزجایی

  استاد گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام