چکیده

پژوهش حاضر در مورد مبانی فکری و اندیشه سیاسی شیخ عبدالکریم زنجانی (۱۳۴۷-‎۱۳۶۳ هـ.ش) یکی از فیلسوفان و مراجع تقلید ناشناخته جهان اسلام می باشد، که بیش از ‎۷۰ جلد اثر در موضوعات فلسفه اسلامی، فقه سیاسی، کلام و اعتقادات، اخلاق و سایر موضوعات اسلامی بر جای گذاشته است. مدعایی که مورد آزمون قرار گرفت، از این قرار بود؛ اندیشه و مواضع سیاسی زنجانی متأثر از مبانی فکری اسلامی و از نوع اصلاحی و در پی سامان بخشی به جهان اسلام، از طریق احیاء اندیشه سیاسی اسلام و تشکیل حکومت اسلامی بوده است. زنجانی در زمره اندیشمندان اصلاح طلب در جهان اسلام به حساب می آید، که خصومت های مذهبی تحجد، تحجر و شیوع افکار انحرافی را مهمترین عوامل عقب ماندگی جهان اسلام می دانست. برای خروج جهان اسلام از انحطاط و عقب ماندگی، راه کارهایی را ارائه داده است. برای ایجاد وحدت بین مذاهب اسلامی، وی فعالیت‌های گسترده ای را با همکاری روسای دانشگاه الازهر مصر انجام داد، و در پی تأسیس مجلس اعلای اسلامی بود، که علمای طراز اول جهان اسلام در آن جمع شوند، و برای مشکلات و معضلات جهان اسلام ز=راه کار ارائه بدهند. برای غلبه بر قشرگرایی و تحجر به علوم عقلی تأکید می نمودند، و معتقد بودند که علما باید رد امور سیاسی و اجتماعی جهان اسلام دخالت نمایند، و براساس مقتضیات زمان و مکان، اسلام اصیل را مطرح کنند، که اسلام جوابگوی تمام نیازهای انسان امروزی است. و با توجه به معضلات اجتماعی جهان اسلام تولید علم بکنند. به نظر ایشان تشکیل حکومت اسلامی از ضروری ترین نیازهای جهان اسلام است. حکومت، براساس شایسته سالاری، عدالت محوری، و حضور و مشارکت مردم در حکومت اسلامی بر مبنای مشورت و شوری و نظارت مردم بر عملکرد حاکمان اسلامی از شاخصه‌های حکومت اسلامی مدنظر، وی می باشد.

دانش آموخته

• یوسف خانمحمدی

  یوسف خانمحمدی فرزند رحیم متولد سال 1350 ، دانش آموخته شاخص دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می باشد. وی همینک به عنوان عضو هیات علمی در دانشگاه مفید مشغول به تدریس می باشد.

استاد راهنما

• نجف لک زایی

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

استاد مشاور

• داود فیرحی

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران