چکیده

تحقیق حاضر، در پی پاسخ به «اصول سیاست داخلی دولت اسلامی از منظر قرآن کریم» است. تا با توضیح و تبیین مبانی انسان شناسی قرآنی و با استفاده از نظریه ی امام خمینی(ره) در طبقه بندی علوم، اصول سیاست داخلی دولت اسلامی را در حوزه ی باورها، گرایشها و رفتارها شناسایی کرده و نحوه ی سیاست گذاریهای کلان، جهت گیری های اصلی و چگونگی تعامل میان حاکمان و حکومت شونده گان را معلوم نماید. فرضیه تحقیق نیز در حوزه باورها بسط عقلانیت، در حوزه گرایشها بسط فضایل انسانی و در حوزه رفتارها تنظیم آن بر اساس شریعت اسلامی است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که انسان از دیدگاه قرآن، موجودی سیاسی انتخابگر و دارای دو بُعدی مُلکی و ملکوتی است که بُعد مادّی او تمایل زمینی داشته و بُعد معنوی او گرایش به مبدأ هستی دارد و هر دو بُعد مکمّل همدیگر و همانند دو بال عمل می کنند. از این رو، با تکیه بر انسان شناسی ‌یادشده، اصل باورتوحیدی و اصل آزادی عقیده، اصول سیاست داخلی دولت اسلامی را در حوزه ی باورها شکل می‌دهند. و اصول کرامتانسانی و رفتارکریمانه، بدون تفکیکهای اعتقادی-مذهبی، نژادی-ملیتی، و اصل امانتداری و شایستهسالاری در سِمتهای سیاسی، از اصول سیاست داخلی دولت اسلامی در حوزه ی گرایشها به حساب می آیند. بالاخره، اصل دعوت دینی توحید محور؛ اصل عدالت اجتماعی؛ اصل نظارت اجتماعی و اصل عزّت اجتماعی از شاخصه های اصیل نظام اسلامی در حوزه ی رفتارها محسوب می شوند. که با ماهیت همگانی و به عنوان استوانه ی سایر فرائض دینی و از مقرّرات الزامی اسلام و از اصول اساسی و راهبردی جامعه و دولت اسلامی شمرده می‌شوند. کلید واژه ها: اصول؛ سیاست داخلی؛ دولت اسلامی؛ تفسیرسیاسی؛ دیدگاه قرآن.

دانش آموخته

• عزیز الله

استاد راهنما

• نجف لک زایی

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

استاد مشاور

• غلامرضا بهروزی لک

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام