چکیده

مطالعات امنیتى با وجود آن که از حوزه‏هاى پژوهشى جدید به شمار مى‏رود، اما امنیت موضوعى است که با حیات بشر همراه بوده است. بنابراین در دوران‏هاى مختلف خصوصاً در حد فاصل جنگ جهانى اول تا پایان جنگ سرد در حوزه مطالعات استراتژیک و بیشتر در قلمرو نظامى، محور مهمى را تشکیل داده است. امنیت و احساس امنیت در جهان امروز با پیچیده تر شدن روابط اجتماعی و سیاسی و ترکیبی از عوامل سخت و نرم را به خود گرفته است و با تکامل جوامع انسانی به تدریج اهمیت خود را هرچه بیشتر نشان می دهد. این واقعیت که نظریات در پیوند با قدرت شأن متفاوتی می یابند که آنها را به استراتژی تبدیل می سازد، سبب می شود تا مقام عمل را با نظر متفاوت بدانیم. بر این اساس، نگارنده در این تحقیق سعی دارد در ساحت نظر به چیستی مفهوم امنیت بپردازد و ابعاد اجتماعی وسیاسی آن را از دیدگاه دو اندیشمند گرامی حضرت علامه طباطبائی قدس سره و حضرت علامه جوادی آملی حفظه الله در دو تفسیر شریف المیزان و تسنیم به بحث و بررسی بگذارد. هدف تحقیق حاضر این است که در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد گامی هرچند کوتاه در تکوین و تکامل نظریه امنیت اسلامی بردارد. برای این منظور نگارنده از چارچوب نظری علل اربعه امنیت استفاده کرده است. این چهار علت عبارتند از علت مادی امنیت، علت صوری امنیت، علت فاعلی امنیت و علت غایی امنیت.در علت مادی امنیت به مبانی و موادی که در تولید امنیت به کار می رود پرداخته شده است. این مبانی در سه سطح مطرح می باشد؛ سطح اول مبانی هستی شناسی، سطح دوم مبانی معرفت شناسی و سطح سوم مبانی انسان شناسی را شامل می شود. در علت صوری امنیت به انواع و ابعاد امنیت پرداخته شده است. انواع امنیت شامل امنیت صادق و امنیت کاذب و ابعاد امنیت شامل امنیت سیاسی و اجتماعی می باشد. سومین علت از علل اربعه امنیت علت فاعلی امنیت می باشد که با توجه با تفاسیر شریف المیزان و تسنیم عوامل ماورایی، انسانی و سازمانی استنباط و بحث شده است. در علت غایی امنیت به مرجع امنیت و غایت ابعاد اجتماعی سیاسی امنیت پرداخته شده است. کلید واژه ها: امنیت، علت مادی ابعاد اجتماعی سیاسی امنیت، علت صوری ابعاداجتماعی سیاسی امنیت، علت فاعلی امنیت و علت غایی ابعاد اجتماعی سیاسی امنیت.

دانش آموخته

• آقای شکراللهی

استاد راهنما

• غلامرضا بهروزی لک

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام