آسیب شناسی معارف دینی ازمباحث پایه و مهم درحوزه دین پژوهی است و هر امر مهمی به نسبت اهمیتش با آفات و آسیبهایی روبرو است.فرهنگ انتظارنیزازاین قائده مستثنی نیست. آسیبهای که پیش از ظهور ودر دوران غیبت رخ مینماید، این آسیبها برخاسته ازآفتهای معرفت دینی است، که باعث بروز برداشتهای غلط و انحرافی از مقوله انتظار در حوزه سیاسی- اجتماعی شده است. بدین منظور این تحقیق باهدف بررسی این موارد و بیان پیامدهای آن، سعی بر آشکار نمودن آسیب های آن در حوزه فردی و اجتماعی دارد .تحقیق حاضربراین اصل استوار گشته که مهمترین آسیب های سیاسی- اجتماعی فرهنگ انتظاردربعد فکری عبارتند از: برداشت نادرست از فرهنگ انتظار، انتظارمنفعلانه، طردهرنوع حکومتی قبل ازظهور،افراط وتفریط ، جعل وتحریف روایات ظهورومهمترین آسیب های سیاسی- اجتماعی فرهنگ انتظاردربعد عملی عبارتند از: یاس وناامیدی،ملاقات گرائی،تعجیل وتعین وقت ظهور ،تطبیق نشانه ها وحوادث براشخاص وجریانها،رواج سحروجادو،خرافه پرستی وتقدس گرائی که باعث بروزبسیاری ازانحرافات و آسیب ها درارائه ونهادینه سازی جایگاه انتظارومهدویت درجامعه شده است. درادامه به رهیافت هاوشیوهای عملی جهت بهره وری ازظرفیتهاواستعدادهای که فرهنگ انتظارازآن برخورداراست اشاره نموده وبه این نتیجه رسیدیم که سعادت ورستگاری انسان مسلمان درگروداشتن اعتقاد به اندیشه انتظاروجاری نمودن آن درجامعه است. ازاین رو مهمترین وظیفه شیعیان درعصرغیبت، انتظار فرج وظهوردولت جهانی حضرت مهدی(عج) است ومنتظرحقیقی وظایف وتکالیف خاصی دارد که عبارتند از شناخت کامل و حقیقی نسبت به دین وامام(ع) ،تهذیب نفس واصلاح فردی واجتماعی ،پاسخگوئی عالمانه به نیازهای روزو رفع ابهام ازشبهات دراین حوزه ، شناساندن معارف مهدوی به نسل جوان ازطریق متون آموزشی از دبستان تا دانشگاه ،استفاده از ابزارهای هنری وکلیه رسانه ها به ویژه سینما وتلویزیون برای ترویج مهدویت . واژگان کلیدی: فرهنگ انتظار، مهدویت، آسیب شناسی، آسیب شناسی فرهنگ انتظار.
استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
عضو هیات علمی و مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام نماینده مردم شوشتر در دوره اول مجلس شورای اسلامی