چکیده

در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سئوال بودیم كه مبانی و حدود آزادی سیاسی در نظام سیاسی مهدوی چگونه است؟ بر اساس فرضیه ارائه شده؛ آزادی سیاسی در نظام سیاسی مهدوی مبتنی بر محوریت حاكمیت الهی و رهبری منجی موعود و در حدود قوانین الهی مصالح و منافع جامعه می باشد و در راستای بهره‌گیری از رهبری الهی انسان كامل اعمال می‌گردد. برای آزمودن فرضیه، این رساله را در یك مقدمه و چهار فصل سازمان‌دهی كردیم. فصل اول كلیات، مفاهیم و چارچوب نظری است. در این فصل ابتدا به تعریف آزادی از دیدگاه اندیشمندان مختلف، گونه‌شناسی آزادی (آزادی مثبت و منفی، معقول و غیر معقول و آزادی سیاسی، اجتماعی و معنوی)، تعریف آزادی سیاسی، عناصر و مولفه‌های آن و همچنین انواع آزادی سیاسی بر مبنای رفتار سیاسی و دیگری حقوق اساسی افراد و تشكل‌ها پرداخته شده و سپس پیشینه ‌ی بحث آزادی در سنت اسلامی بیان شده است. در ادامه این فصل، تعریف مفهوم نظام سیاسی تعریف اصطلاحات مترادف با آن و انواع نظام‌های سیاسی بیان شده است. چارچوب نظری كه برای این پژوهش مناسب به نظر می‌رسید نظریه كاركردگرایی ساختاری است كه می‌توان نظام سیاسی مهدوی را در قالب آن تطبیق داد. فصل دوم ویژگی‌های ساختار نظام سیاسی مهدوی را بیان می‌كند كه ابتدا به ویژگی‌های مدینه فاضله مهدوی و سپس خاستگاه و شیوه استقرار حكومت مهدوی و در نهایت ساختار و نهادهای اساسی در نظام سیاسی مهدوی شامل نهاد امامت، وزارت، امارت و كارگزار و اجرا مطرح شده است. برای تدوین مباحث اصلی این پژوهش فصل 3 و 4 در نظر گرفته شده است كه فصل سوم به مبانی نظری آزادی سیاسی در نظام سیاسی مهدوی می‌پرازد این مبانی شامل مبانی هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، انسان‌شناسی و جامعه‌شناسی است. فصل چهارم این پژوهش به بحث فضاها و محدوده آزادی سیاسی می‌پردازد. اما ابتداً موانع آزادی سیاسی در عصر پیش از ظهور طرح شده است. سپس آزادی‌هایی كه در نظام سیاسی مهدوی وجود خواهد داشت در دو دسته آزادی‌های سلبی و آزادی‌های ایجابی طرح شده است و در خاتمه هم نتیجه‌گیری این رساله بیان شده است.

دانش آموخته

• طیبه عباسی

استاد راهنما

• غلامرضا بهروزی لک

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• منصور میراحمدی چناروئیه

  استاد تمام گروه علوم و اندیشه سیاسی و معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه شهید بهشتی ، رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی