در این تحقیق درصدد بررسی مفهوم، مبانی و قلمرو آزادی در اندیشه سیاسی امام خمینی (قدس) هستیم که سؤال اصلی این تحقیق این است که مفهوم، مبانی و قلمرو آزادی در اندیشه سیاسی امام خمینی (قدس) چیست؟ فرضیه ما این است که مفهوم آزادی در اندیشه سیاسی امام خمینی (قدس) عبارت از حق انتخاب و یا اختیاری است که انسانها در رابطه با نوع زندگی، مشی، عقیده و نظر دارند. مبنای آزادی در اندیشه سیاسی ایشان ریشه در توحید دارد و از اصل توحید، اصل آزادی بشر آموخته میشود و انسان موجودی است دارای اراده و اختیار و آزادی در تصمیمگیری همچنین آزادی حق الهی و ذاتی انسان و حق اولیه بشر می باشد. و همه انسانها باهم برابر، و در اسلام حقوق همه ملتها مراعات شده است، از نظر حضرت امام (قدس) محدوده و قلمرو آزادی تا مرز قوانین اسلام است که در کشور در قالب قانون اساسی تبلور یافته است. به منظور آزمون فرضیه تحقیق را در سه بخش تنظیم می کنیم، بخش اول شامل دو فصل می باشد. در فصل اول به بیان مفهوم آزادی و اقسام آن خواهیم پرداخت و در فصل دوم ضمن بیان آزادی از دیدگاه اسلام و غرب (لیبرالیسم) به مبانی و قلمرو آن در این دو مکتب اشاره می شود. سپس به مقایسه دیدگاههای اسلام و غرب درباره مفهوم، مبانی و قلمرو آزادی میپردازیم. در بخش دوم، که شامل سه سه فصل میباشد به بررسی ویژگیها، مبانی و اصول اساسی اندیشه سیاسی امام خمینی پرداخته میشود و بخش سوم که دارای چهار فصل میباشد به تبیین آزادی در اندیشه سیاسی امام خمینی (قدس) اختصاص دارد. در این بخش ابتدا به مفهوم، ارزش و جایگاه آزادی و سپس به مبنای آزادی و اقسام آزادیهای سیاسی و محدوده و قلمرو آزادی از دیدگاه وی پرداختهایم.
استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران
استاد تمام گروه علوم و اندیشه سیاسی و معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه شهید بهشتی ، رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی