آنچه این رساله در پی آن است بررسی مبانی و شیوههای تربیت اخلاقی در قرآن كریم؛ با تأكید بر نظرات مفسّر بزرگ قرآن؛ علامه محمدحسین طباطبایی است. مبانی تربیت اخلاقی عهدهدار معرفی اصول ارزشی، موقعیت، امكانات و محدودیتهای انسان در راستای تربیت اخلاقی و شكوفا ساختن استعدادهای بالقوه آن و بارور كردن صفات و ملكات فاضله از دیدگاه یك مكتب است و نوع روش تربیت اخلاقی آن مكتب را مشخص میسازد. تربیت اخلاقی در واقع به فعلیت رساندن استعدادهای بالقوه اخلاقی در نهاد انسان است. شیوههای تربیت اخلاقی به دستورالعملهایی اطلاق میشود که با توجه به مبانی، در جهت اهداف تربیت اخلاقی اتخاذ میشوند. و نوع خاص یک مکتب اخلاقی را مشخص می کنند. علامه معتقد است سه شیوه در تربیت اخلاقی مؤثر است: توجه به غایات دنیوی، اهداف اخروی و محبّت خداوند. قرآن كریم مهمترین مبنای تربیت اخلاقی خود را «توحید» قرار داده و شیوههای تربیت اخلاقی را حول آن محور اصلی به كار برده است. مهمترین شیوه تربیت اخلاقی از نظر قرآن كریم عبودیت و محبت ناشی از آن است؛ كه از مهمترین مبنای آن نشأت گرفته است. سرمایههای هر جامعهای نسل جوان جامعه میباشد كه تربیت اخلاقی معطوف به آن است. لذا اگر ما فرزندان خود را مطابق شیوۀ عبودیت توحیدی تربیت كنیم؛ اخلاق الهی حاكم بر جامعه خواهد شد و ضمانت اجرای احكام اخلاقی بسیار قوی خواهد بود. در این راستا، توجّه به اصول تربیتی و ویژگیهای خاص هر دوره تربیتی جهت برنامهریزی برای انتخاب روش اصلح در تربیت اخلاقی حائز اهمیت است. واژگان كلیدی: توحید، تربیت، اخلاق، تربیت اخلاقی، محبت، عبودیت
استاد گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)