چکیده

دغدغه‌ی پژوهش حاضر بررسی نقش ظرفیت‌های سیاسی حج برای حل بحران فلسطین از منظر امام خمینی(ره) می‌باشد. چارچوب نظری که این پژوهش از آن الهام گرفته است، نظریه گلن تیندر می‌باشد. تیندر معتقد است، تفکر سیاسی با پرسش‌گری آغاز و رشد می‌کند. در طول چند دهه گذشته، تمام آنچه در فلسطین و قدس شریف گذشته، منبع درد عمیق همه مسلمانان جهان و سر چشمه جوشش عاطفی بی حد و حصر همگان بوده است. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و دیدگاه خاص حضرت امام(ره) به بحران فلسطین، مسأله‌ی فلسطین به یکی از بحران‌های مهم و پایدار جهان اسلام تبدیل شده است. امام خمینی(ره) به عنوان بزرگ‌ترین رهبر انقلاب قرن بیستم، به نوعی به حل بحران فلسطین و پرسش‌گری در مورد حل این بحران می‌اندیشد. توجه حضرت امام(ره) به دانش فقه جلب می‌شود و در درون دانش فقه نیز به فریضه عظیم حج می‌نگرد و معتقد است که حج فراتر از چند عمل عبادی است و بلکه دارای ظرفیت‌های سیاسی است که می‌تواند جواب گوی مشکلات موجود جهان اسلام و به ویژه پاسخگوی حل بحران فلسطین باشد، که تا زمان معاصر دولت‌ها و ملت‌های اسلامی از این ظرفیت‌های عظیم حج غافل بوده‌اند. مهم‌ترین ظرفیت‌های سیاسی حج در جهت حل بحران فلسطین عبارتند از: حج محل تحکیم و وحدت بین مسلمین، چاره جویی و حل مشکلات مسلمین، بهره برداری علمای اسلامی، مطرح کردن انقلاب ایران به عنوان الگو، تبلیغات و بیدارگری و هشدار در مورد توطئه‌های استکبار، کانون برائت و مبارزه علیه استکبار. این پژوهش تمام این موارد را در سه مورد ترکیب کرده و به نظر می‌آید که اگر این سه عنصر در حج ایجاد شود بحران فلسطین مرتفع می‌گردد. ابتدا لازم است تا آگاهی و بیداری مسلمین نسبت به بحران فلسطین ایجاد شود و سپس وحدت بین مسلمین ایجاد شود و در نهایت مبارزه با طاغوت زمان یعنی اسرائیل صورت گیرد و مسلمانان مظلوم فلسطین نجات پیدا کنند. از دیدگاه این پژوهش برای حل بحران فلسطین باید به حج مطلوب حضرت امام(ره) یعنی حج ابراهیمی برسیم.

دانش آموخته

• حسن دهقانی

استاد راهنما

• محمد ستوده آرانی

  دانشیار گروه مطالعات سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام معاون آموزش و فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• غلامرضا بهروزی لک

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام