عاشورا روز دهم محرم سال 61 هـ.ق پیروزی خون بر شمشیر، نبرد خونین و به یادماندنی سید الشهداء حسین بن علی(ع) با طاغوت بنیامیه یزیدبن معاویه است. فداکاری و از خودگذشتگی امام حسین(ع) و یاران با وفای آن حضرت، از ایشان چهرهای ماندگار و جاودانه در تاریخ بشریت به جای گذاشت، در این رخداد، اوج مظلومیت اهل بیت خاندان رسالت به نمایش گذاشته شد. شهادت مظلومانه امام حسین(ع)، نه تنها برای شیعیان بلکه بر همه جهانیان از هر فرقه و مذهبی، دردناک بود. و واکنشهای گوناگونی را میان حادثهنگاران و تاریخ پژوهان در پی داشت. افراد و شخصیتهای متفاوت، از دیدگاهها و با انگیزههای گوناگونی بدان نگریستهاند که آنچه در این رساله برای ما مهم مینماید؛ دیدگاه معاصرین اهل سنت به عاشورا است. با تامل در سخنان و منابع تاریخی و روایی و حدیثی آنها میتوان به محبوبیت امام حسین(ع) و اهل بیت آن حضرت پی برد. اهل سنت نیز همانند همه فرقهها، در طول تاریخ؛ درباره این رخداد بزرگ تاریخ اسلام مسیر واحدی را نپیمودهاند و با تشتت آراء و یا احیاناً تناقض دیدگاه مواجه شدهاند برخی به حقانیت قیام امام حسین(ع) و مظلومیت آن حضرت و قابلیت قیام وی، از جهات گوناگون برای الگودهی و سرمشقسازی پرداختهاند و آن را در راستای رسالت بزرگ پیامبر مکرم اسلام و سیره خلفای راشدین دانستهاند و در این راستا نظریاتی گوناگون ارائه دادهاند و عدهایی دیگر نیز آن را قضیه استثنایی غیر قابل ارزیابی و ارزشگری دانستهاند این گروه در مقابل خلافت یزید را مشروع و از او به عنوان حاکم اسلامی نام میبرند و هر گونه قیام در برابر آن را به طور اصولی نامشروع میپندارند و در صدد اثبات بیگناهی و تبرئه او از شهادت امام حسین(ع) بر میآیند. اما اکثریت قریب به اتفاق مسلمانان اهل سنت، نگاهی تائیدی و مثبت به عاشورا دارند و قیام آن حضرت را در طول تاریخ بینظیر دانسته و عاشورا را روزی عظیم، از جهت فداکاری و از خودگذشتگی اهل بیت میدانند و معاویه و یزید را به عنوان جنایتکارانی در تاریخ معرفی میکنند که فسق و فجور و کفر و ناسپاسی آنها در برابر رسالت الهی پیامبر اسلام (ص) به ثبت رسیده است. کلید واژهها: دیدگاه، معاصرین، اهل سنت، عاشورا، امام حسین.
ریاست مرکز پژوهشی جامعهالمصطفی افغانستان
دانشیار گروه تاریخ و تمدن دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام