در تاریخ اجتماعی، به عنوان رشته ای نسبتاً نوظهور و یکی از شیوه های تاریخ نگاری به جای بررسی تاریخ با محوریت حاکمان و رویدادهای صرفاً سیاسی که از دیرباز امری رایج بوده است به جمع آوری و بازخوانی اسناد مربوط به زندگی مردم و اقشار عادی جامعه توجه می شود. زندگی مردم را می توان در چارچوب کنش های شخصی ، کنش های اجتماعی و حوزه باورهای عمومی جای داد. در تحقیق پیش رو، تاریخ اجتماعی شیعیان در عصر حضور ائمه (ع)، با محوریت کتاب شریف الکافی مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق ضمن اشاره به ابعاد مختلف رفتار و افکار شیعیان که در تحولات زندگی روزمره شان مؤثر بوده است ، کوشیده شده با اتکا به مستندات تاریخی ، سبک زندگی شیعیان تبیین شود. مهمترین یافته های این تحقیق را می توان دست یابی متقن و مستند به بخش قابل توجهی از اصول و آداب سبک زندگی شیعه و اشراف بر میراث معنوی و فرهنگ غنی و مستدل ایشان دانست . این مهم، در پی واکاوی کنش های شخصی شیعیان در موضوعاتی چون حوزه خوراک ، پوشاک ، زینت ، سلامت ، مسکن و تفریح از یک سو؛ تفحص در کنش های اجتماعی شیعه بر اساس مؤلفه هایی چون شیوه تعامل با شیعیان ، تعامل با اهل بیت(ع) ، تعامل با غیر شیعه ، تعامل با محیط زیست و نظام کار و معیشت از سوی دیگر و در نهایت بررسی مبادی اعتقادی و مناسک عبادی شیعیان ، به دست آمده است. کلمات کلیدی : تاریخ اجتماعی ، شیعه ، کافی ، سبک زندگی ، اهل بیت (ع).
استاد و مدیر گروه تاریخ و تمدن دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
دانشیار گروه تاریخ و تمدن دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام