چکیده

گرایش‌های مختلف فمینیسمی موج دوم آزادی سقط جنین را مصداق مهمی از آزادی زنان و رهایی از ستم جنسی دانسته اند. لیبرال فمینیستهایی نظیر روبین وست و تامسون با تکیه بر سه اصل مهم آزادی فردی، تساوی و برابری زن و مرد و حقوق فردی بر جواز سقط جنین استدلال کرده اند. رادیکالها بر خلاف لیبرال‌ها قائل به آزادی مطلق سقط جنین هستند. به ادعای رادیکال فمینیست هایی نظیر شولامیث فایرستون، کیت میلت، سیمون دوبوار و مارگارت سنگر زنان حق آزادی در همه امور مخصوص به خود، از جمله در روابط جنسی را داشته و مجازند از پیامدهای احتمالی چنین روابطی به وسیله سقط جنین رهایی یابند. اما رادیکالهایی نظیر فایرستون، سیمون دوبوار، کریستین اورال و سوزان شروین مدعی‌اند به دلیل آنکه تنها زنان باردار می شوند و مشکلات ناشی از آن را تحمل می کنند، حقوق باروری و تولید مثلی خاصی دارند و بنابراین حق تصمیم گیری درباره سقط جنین مخصوص آنان است و مردان حق دخالت در این قبیل امور را ندارند. فمینیستهای سوسیال نظیر آلیسون جگر، سالی مارکوئیز و روزالیند پتچسکی معتقدند حق سقط جنین تنها یک نیاز فردی نیست بلکه با تمسک به نیازهای اجتماعی زنان نظیر نیاز به تأمین سلامت، رفاه، اقتصاد، اشتغال و... قابل اثبات است. برخی دیگر از آنان نظیر مارگارت سینگر و کاترین مک کینون کیفیت مادری کردن را مهمتر از اصل مادری دانسته و جواز سقط جنین را برای مادرانی که شرایط اجتماعی خوبی ندارند، خواستارند. در این رساله استدلالهای فوق و مبانی آن با روش توصیفی تحلیلی بررسی و از منظر اخلاقی، نقد درون دینی و برون دینی می گردد. برخی از مهمترین نقدهای اخلاقی مشترکی که بر ادعای فمینیستها وارد است شامل: تعریف آزادی، منشأ و حدود آزادی، علت تقدس حیات انسان، مسئولیت اخلاقی افراد در قبال دیگران (حتی در مواردی که با اختیار خود شرایط پدید آمده را برنگزیده اند)، آزادی جنسی و پیامدهای آن، حقوق باروری زن و حق حیات جنین در آموزه های اخلاقی اسلام می گردد. واژگان کلیدی: سقط جنین، فمینیسم، اخلاق ، ستم جنسی

دانش آموخته

• زینب کبیری

استاد راهنما

• علیرضا آل بویه

  عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

استاد مشاور

• نرجس رودگر

  استادیار و عضو هیأت علمی جامعه المصطفی العالمیه صلی الله علیه و آله

• محمدتقی کرمی قهی

  عضو هیات علمی و دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی