اخلاق حرفهای نمایندگی مجلس به بررسی بایستههای اخلاقی نمایندگان مجلس و چالشهای اخلاقی پیشروی آنها میپردازد و از شاخههای اخلاق کاربردی محسوب میشود. اخلاق حرفهای نمایندگی مجلس در نظام مردمسالاری دینی به دنبال آن است که با استفاده از منابع دینی و غیردینی بایستههای اخلاقی نمایندگان در یک نظام دینی ترسیم شود و چالشهای پیشروی آنها نیز با استفاده از دلائل عقلی و نقلی برطرف گردد. اگرچه بحث در زمینه اخلاق حرفهای نمایندگی مجلس در جهان سابقه نسبتاً درازی دارد بااینحال این بحث به صورت جدی در کشورمان موردتوجه قرار نگرفته است و آثار بسیار کمی به زبان فارسی در این زمینه تألیف شده است. پژوهش کنونی به صورت توصیفی - تحلیلی - تبیینی صورت پذیرفته است و در انجام آن، از منابع نقلی شامل آیات و روایات در کنار آثار تألیف شده در زمینه اخلاق نمایندگی بهرهگیری شده است و تجربیات عملی کشورهای دیگر نیز در زمینه تدوین اخلاق حرفهای نیز موردتوجه قرار گرفته است. همچنین در انجام این رساله با تعدادی از نمایندگان کنونی و سابق مجلس شورای اسلامی نیز گفتگوهایی انجام شده و دغدغهها و ملاحظات اخلاقی نمایندگان مجلس شورای اسلامی به صورت مستقیم موردتوجه قرار گرفته است. یافتههای این رساله را در سه حوزه میتوان دستهبندی کرد: نخست بررسی کدهای اخلاقی نمایندگی مجلس در کشورهای مختلف جهان و ارائه کد اخلاقی نمایندگی مجلس باتوجهبه آموزههای دینی و غیردینی؛ دوم بررسی چالشهای اخلاقی که ممکن است برای نمایندگان در حوزه قانونگذاری رخ دهد و ارائه راهکارهایی برای برونرفت از آنها؛ و در نهایت بررسی چالشهای محتمل اخلاقی که برای نمایندگان در حوزه فردی و نظارت رخ میدهد. همچنین در طول تحقیق تلاش شده است اقتضائات و لوازم نمایندگی مجلس در یک نظام دینی مردمسالار موردتوجه قرار گیرد و برخلاف نمونههای غربی موجود در این زمینه، اخلاق حرفهای نمایندگی مجلس در چارچوب یک نظام مردمسالاری دینی مورد بررسی قرار گیرد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
عضو هیات علمی گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
دانشیار و مدیر گروه مدیریت راهبردی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام