چکیده

تلویزیون یکی از رسانه‌های جمعی است که به دلیل ویژگی‌های خاص آن مخاطبان زیادی را به خود اختصاص داده و نقش بسزایی در تغییر فرهنگ و ارزش‌های فرهنگی جامعه ایفا می‌کند. در میان مخاطبان این رسانه، کودکان بیشترین و اصلی‌ترین اوقات فراغت خود را با این ابزار ارتباطی سپری می‌کنند. آنها توانایی بالایی در یادگیری مطالب دارند و هر آنچه می‌آموزند در ذهن‌شان نقش بسته و این آموخته‌ها هویت و شخصیت آنها را در بزرگسالی تشکیل می‌دهد. بر این اساس، کودکان را باید مخاطبان خاص تلویزیون دانست؛ مخاطبانی که الگوهای فکری و رفتاری‌شان را از تماشای برنامه‌های این رسانه دریافت می‌کنند. با توجه به اینکه تلویزیون در جامعه اسلامی به عنوان یک نهاد تربیتی شناخته شده است که نقش مهمی در تربیت و رشد کودکان دارد، نگارنده در این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد «عرفی یا قراردادی» به دنبال تبیین گفتمان مطلوب رسانه ملّی در حوزه تربیت کودک است که نظام معنایی این گفتمان مبتنی بر سه اصل «هنجارهای رسانه ملّی از دیدگاه رهبران جمهوری اسلامی»، «اصول تربیت اسلامی کودک» و «مؤلفه‌های تربیت کودک از دیدگاه امام و رهبری» است. حاصل پژوهش این که گفتمان مطلوب رسانه ملّی در حوزه کودک از عناصر «آموزش احکام و آموزه‌های دینی»، «بهداشت و سلامت جسم»، «سرگرمی و نشاط»، «افزایش علاقه و دلبستگی به انقلاب اسلامی»، «تقویت روحیه مشارکت‌جویانه»، «دشمن‌شناسی» و « تقویت بنیه علمی» تشکیل شده است که همه این عناصر حول دالّ مرکزی «رشد و تربیت دینی و اخلاقی» قرار می‌گیرند.

استاد

• سید محمد حسین هاشمیان

  دانشیار و مدیر گروه مدیریت راهبردی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

دانش آموخته

• عالمه جمال زاده خیرآبادی