چکیده

در یک بررسی کلی می توان سید جمال الدین اسدآبادی را در ردیف کسانی که برای ایجاد وحدت، دفاع از مبانی و اصول اسلام و بیداری اسلامی که تا آخرین لحظه عمر خود را مبارزه کردند، قرار داد. به طور کلی می توان از میان اصول و مشخصه های اندیشه سیاسی سیدجمال، به آزادی و عدالت، اقتدار، مشروعیت و معنویت، پیوند دین و سیاست، امت، سعادت، نظم و علم، وحدت اسلامی، همبستگی ملی، اجتماعی و دینی، نفی وابستگی، نفی سلطه، استعمار و استثمار، حاکمیت قانون، مشارکت و دخالت سیاسی مردم اشاره کرد. ما در مقاله حاضر سعی بر آن داریم تا مشکلات جهان اسلام را از دیدگاه انسان بزرگی همچون سید جمال الدین اسدآبادی که به اعتراف دوست و دشمن در میان عالمان دینی و روشنفکران به عنوان پیشرو طرح ضرورت اصلاح اندیشه در حوزه کشورداری، دین داری، و پاره ای مسائل اجتماعی مانند آزادی، قانون و عدالت بوده است را طبق چارچوب و نظریه بحران اسپریگنز مورد بررسی قرار دهیم.

دانش آموخته

• سید ابراهیم معصومی