اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
نقش خلفای عباسی در انتقال پزشکان خاندان بختیشوع به بغداد
1397,علمی پژوهشی
چکیده
این مقاله با مشارکت غلامرضا دوست زاده نگاشته شده است. گندی شاپور از بزرگترین مراکز پزشکی اواخر ساسانیان و اوایل دوره ی اسلامی بود که اطبای آن به بغداد فراخوانده شدند. این پزشکان که اغلب، در گندی شاپور تدریس می کردند، در زمان انتقال به بغداد، حوزه ی درسی خود را هم به آن شهر منتقل کردند و از این راه به پایتخت حکومت اسلامی جدید، نوعی مرکزیت علمی بخشیدند. ازجمله پزشکان این مرکز علمی، خاندان بختیشوع اند که در این تحقیق، نقش این آن ها در علم طب بررسی شده است. این پژوهش نشان می دهد که دانشگاه جندی شاپور میزبان بسیاری از علما و دانشمندان یونانی و هندی و نسطوری بوده که در این مرکز کار می کرده اند و ریاست دانشکده ی طب بر عهده ی خاندان بختیشوع بوده است. تمایل خلفای عباسی به رونق بخشیدن به شهر بغداد و تبدیل کردن آن به مرکز علوم و فنون و شهری همانند شهرهای ساسانی و همچنین، موفقیت های آن ها در این زمینه، ازجمله عواملی بود که باعث دعوت دانشمندان از جندی شاپور و پشتیبانی از آن ها شد. احضار جورجیس بن بختیشوع مقدمه ای برای انتقال فعالیت های علمی از جندی شاپور به بغداد و تاثیر فرهنگ ایرانی بر اسلامی بود که زمینه ی افول ستاره ی حیات علمی این مرکز را فراهم کرد. عواملی متعدد چون: نیاز علمی و توجه و حمایت خلفا از دانشمندان و تبدیل شهر بغداد به مرکز علوم عقلی و در کنار آن، بیماری خلفا و اطمینان نداشتن به پزشکان دربار، سبب دعوت کردن خلفای عباسی از پزشکان خاندان بختیشوع به بغداد بوده است. در این پژوهش، تلاش می شود تا اقدامات پزشکان خاندان بختیشوع در دستگاه خلافت عباسی تجزیه و تحلیل شود.