چکیده

این مقاله در کنگره بین المللی فرهنگ و اندیشه دینی، ۱۳۹۳، پذیرفته و منتشر شده است. به اعتقاد بسياري بيداري اسلامي در كشورهاي عربي، نه تنها با انگيزههاي سياسي و اقتصادي بلكه يك تحول خواهيمذهبي و اعتقادي و به عبارت ديگر يك انقلاب ايدئولوژيك در حكومت است. شناخت ماهيت حركت هاي بيداري اسلاميمي تواند كمك مؤثري در شناخت احتمالات موجود در رويكرد اين انقلاب ها در حوزه هاي مختلف ايجاد كند. درك صحيحاز مطالبههاي اين حركت ها نشان دهنده خواست عمومي جامعه براي استبدادگريزي و مشاركت حداكثري مردم درسياست است. از سوي ديگر ماهيت اسلامي اين قيام ها بر اسلامي بودن نوع حاكميت، تأكيد دارد. مردم سالاري اسلاميبرپايه نظام ولايت فقيه يكي از ابتكارات بي بديل جمهوري اسلامي بود كه توانست الگويي تازه را پيش روي اين انقلاب هاقرار دهد. اين الگو برخلاف الگوهاي سياسي غالب دنيا كه محصول انديشه هاي سكولار و مدرنيته است نه تنها پايگاه هاياعتقادي را در توده هاي مردم مورد نقد و تحليل قرار نمي دهد بلكه هويت خود را بر همين انديشه هاي ايدئولوژيك غني اسلامي بنا ساخته است.

دانش آموخته

• یونس غفاری پور