چکیده

تحولات بیداری اسلامی و رقابت‌های منطقه‌ای از یک سو و افزایش نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه و جهان- به دلیل ظرفیت‌های قدرت نرم آن و نیز توافقات اخیر با ۱+۵ - از سوی دیگر، موجب نگرانی برخی کشورهای غربی و عرب منطقه، بویژه جریان‌های سلفی‌گردیده و جمهوری اسلامی را با چالش‌ها و تهدیدهای جدیدی روبه‌رو کرده است. در این میان جریان‌های سلفی‌گری جدید، که با حمایت برخی قدرت‌های بزرگ و برخی شیخ نشین‌های عرب منطقه به صورت آشکار و پنهان این تهدیدات را رهبری می‌کنند، به دلیل برخی ظرفیت‌های خودساخته مذهبی و نیز سوء برداشت‌ها از برخی آموزه‌های دینی، مثل جهاد و نیز گستره فراملی این جریان‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است. چرا که جریان سلفی‌گری جدید به جای مبارزه با فرهنگ و تمدن غرب (عدو البعید) به مبارزه با برخی از فِرَق اسلامی و در رأس آن شیعه و جمهوری اسلامی (عدو القریب) پرداخته است. از این رو شناخت این جریان‌ها، تهدیدات و پی‌آمدهای سیاسی آن و نیز بایسته‌های جمهوری اسلامی در قبال سلفیزم در شرایط حساس کنونی اهمیت دارد. این نوشتار، نخست با بررسی مفهومی سلفی‌گری و گونه‌شناسی آن، سلفی‌گری جدید را معرفی و مختصات سیاسی آن را ترسیم کرده، سپس پی‌آمدهای سیاسی آن بر جمهوری اسلامی بررسی و در پایان بایسته‌های جمهوری اسلامی در مقابله و مهار این جریان را به اختصار تحلیل می‌کند. منبع: مجموعه مقالات کنگره جهانی «جریان‌های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام، جلد هفتم» (بی م)، قم: دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (ع))، چاپ اول.

دانش آموخته

• رضا خراسانی