چکیده

حکمت متعالیه این ظرفیت را دارد که علوم انسانی هر یک به نوعی از آن بهره گیرند. ارتباطات نیز به عنوان یکی از رشته‌های علوم انسانی، می‌تواند برخی گزاره‌های خود را با استفاده از حکمت متعالیه غنا بخشد. پرسش اصلی تحقیق حاضر آن است که از منظر حکمت متعالیه، در ارتباطات میان انسان‌ها چه رخ می‌دهد؟ برای نیل به پاسخ از روش دلالت پژوهی نظام‌مند استفاده شده است؛ بدین نحو که ابتدا ارتباطات در قالب سه بخش «ادراک معنا»، «انتقال پیام» و «دریافت معنا» صورت‌بندی شده است و سپس دلالت‌های حکمت متعالیه در هر بخش مورد مطالعه قرار گرفته است. بنا بر یافته‌های تحقیق، غالب ارتباط‌گران برای ادراک یک معنای حقیقی جزئی یا کلی، نیازمند عقل فعال هستند و غالب مخاطبان نیز برای دریافت معنای حقیقی مقصود ارتباط‌گر، به عقل فعال وابسته هستند. عقل فعال به موجود مجردی اطلاق می‌شود که در طول اراده الهی، خلق و تدبیر جهان مادی (نقش هستی‌شناختی) و نیز افاضه علوم (نقش معرفت‌شناختی) را بر عهده دارد. هر چقدر طرفین ارتباط، ظرفیت دریافت فیض بیشتری از عقل فعال را داشته باشند، ارتباط کامل‌تری بین دو انسان شکل می‌گیرد. بنابراین، در صورت رخ دادن شکست در ارتباطات، در کنار بررسی عوامل مادی، باید احتمال عدم ارتباط مخاطب با عقل فعال را نیز در نظر داشت ...

استاد

• حمید پارسانیا

  استاد حوزه و دانشگاه / عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی

• نعمت الله کرم اللهی

  دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

دانش آموخته

• مجید مبینی مقدس

  دانش آموخته مقطع دکتری رشته فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام / رئیس اداره برنامه‌ریزی و مطالعات راهبردی حوزه‌های علمیه خواهران