اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
شناخت و تحلیل مکتب حدیثی قم از آغاز تا قرن پنجم هجری
1379,علمی پژوهشی
چکیده
مکتب حدیثی قم با داشتن مشخصاتی از دیگر مکاتب حدیثی شیعه،همچون مکتب مدینه،کوفه،بغداد،ری و خراسان متمایز می‌نماید.کثرت محدثان موجود در این مرکز حدیثی و اقدامات مفید آنان در تدوین برخی از مجموعه‌های گران‌سنگ حدیثی،اهتمام شدید بر حفظ و جمع‌آوری حدیث،و پرهیز از نقل احادیث ضعیف از ویژگیهای مهم محدثان این جوزهء حدیثی بوده است.علاوه بر آن،نص‌گرایی یا اخباری‌گری یا گرایش به مکتب اهل الحدیث،و پرهیز از دخالت دادن اجتهاد و رأی در فهم و نقادی معنای احادیث،دیدگاه خاص نسبت به معنای غلو و تعیین غلات و برخورد شدید با غلات،از مهمترین مشخصات آن بوده است.در دوره‌ای اکه از نیمهء اول قرن سوم آغاز شد،قمیین به اخراج محدثانی که احادیث ضعیف یا غلوآمیز را نقل می‌کردند پرداختند.این حوزهء حدیثی در دو قرن سوم و پهارم،اوج دوران نشاط و تحرک خود را پشت سر نهاد و سرانجام با فعالیتهای شیخ مفید و سید مرتضی در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم،مغلوب مکتب عقل‌گرای بغداد شد.از مهمترین محدثان این حوزهء حدیثی،علی بن بابویه قمی،و فرزندش،شیخ صدوق،محمد بن الحسن بو الولید،محمد بن قولویه و فرزندش جعفر بوده‌اند.
فایل مقاله :
استاد
محمدرضا جباری
عضو هیات علمی گروه تاریخ موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)