چکیده

این مقاله با مشارکت علیرضا سنگتراشان، حسن زندیه و منیژه صدری نگاشته شده است. کمبود معلم در تاریخ معاصر ایران یکی از معضلات نظام آموزشی بوده و دولت برای حل این موضوع اقدامات زیادی انجام داده است. گرچه در اواخر دوره قاجار دارالمعلمین و سپس در اواسط دوره رضاشاه دانشسراهای تربیت معلم تاسیس گردید، اما تا پایان سلطنت وی، تعداد معلمان با تعداد مراکز آموزشی و داوطلبان تحصیل همخوان نبود. با آغاز سلطنت محمدرضاشاه تا سقوط دکتر مصدق و آغاز انتقادات از دولت و ساختار وزارتخانه‌ها، نظام آموزشی نیز مورد هدف قرار گرفت و تغییراتی در آن ایجاد گردید. در این دهه نیز دولت برای جبران کمبود معلم و افزایش تعداد دانش‌آموزان تدابیری برای تربیت معلم به کار گرفت که بررسی آن، مسئله مقاله پیش‌رو است. پژوهش حاضر با هدف تبیین وضعیت نظام آموزشی کشور و شناخت اقدامات دولتی برای تامین معلمان در برهه زمانی سقوط رضاشاه تا سقوط دولت مصدق، انجام شده و بر اساس منابع اسنادی و کتابخانه‌ای و با روش تحلیل تاریخی تدوین گردیده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در کابینه‌های بعد از دوره رضاشاه توجه زیادی به موضوع تربیت معلم شد و با مصوبات مختلف، احتیاج به معلم تا حدودی مرتفع گردید. از طرفی این موضوع عامل مهمی در گسترش سواد و علاقه به تحصیل نزد عموم بود.

دانش آموخته

• معصومه قره داغی