اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
حوزه علمیه قم و رویکردهای کنونی روحانیت به فقه سیاسی
1389,علمی پژوهشی
چکیده
در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی، بیش از آنکه چیزی به نام «فقه سیاسی» در حوزه‌های علمیه وجود داشته باشد، بیشتر «مباحث سیاسی» البته اغلب در ابواب گوناگون متون فقهی و به صورت پراکنده در میان حوزویان رواج داشت؛ اما تلاش سه دهه اخیر روحانیت برای مفهومی کردن زندگی سیاسی مؤمنان بر مدار نشانه‌های نص، باعث ظهور شاخه‌های متنوعی از دانش سیاسی شد که پیش از این، فقط در حاشیه دانش‌های عام‌تری مثل فقه و فلسفه قرار داشتند. امروزه فقه سیاسی که تمایل به استقلال از فقه عمومی دارد، می‌کوشد به طور تخصصی‌تری به مسائل سیاسی نظر کند و در چهارچوبی خاص و مستند، به تحلیل موضوعات سیاسی بپردازد. با این حال بر خلاف سال‌های پیش از انقلاب که دو رویکرد منفعل و فعال در بطن فقه در قبال مسائل نوپیدا وجود داشت، امروزه گرایش‌های متنوع‌تری در میان فقیهان ظهور کرده است که تفاوت‌های عمده‌ای با یکدیگر دارند. پاسخ به این پرسش‌ها که «این رویکردها چیست و چه تمایزات و پیامدهایی دارند؟» رسالت این پژوهش است.
فایل مقاله :
استاد
عبدالوهاب فراتی
عضو هیات علمی و دانشیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی