اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
تحلیل و بررسی ماهیت و کارکرد آیین از دیدگاه ویکتور ترنر
1394,علمی پژوهشی
چکیده
این نوشته با مشارکت الله کرم کرمی پور نوشته شده است. ویکتور ترنر (۱۹۸۳-۱۹۲۰) به دلیل ذهن خلاق و توانمند و تحقیقات میدانی و مستندش که توانست انسان‌شناسی دین را از حیطه خشک علم‌الاجتماع بیرون آورد و آن را با مباحث زنده انسانی درآمیزد ستایش شده است. او که چندین سال (دسامبر ۱۹۵۰ تا فوریه ۱۹۵۲ و می ۱۹۵۳ تا ژوئن ۱۹۵۴) در میان قبائل بدوی زامبیا به سر برده بود، تجارب خویش از زندگی و مناسک آیینی آنها را مبنای نظریه‌های بدیعی قرار داد که در باب دین و آیین و ماهیت آنها مطرح کرد. دیدگاه‌های او درباره نمادها و قدرت آیین در تغییر موقعیت‌های اجتماعی و تحلیل‌های عمیق و روان‌شناختی‌اش در این زمینه، توجه بسیاری از دانشمندان پس از او را جلب کرد. اگرچه، بنا بر تصریح خود ترنر، در جوامع صنعتی امروز به ندرت می‌توان با آیین‌های اصیل مواجه شد، اما در بسیاری از مناطق و از جمله کشور ما مناسک دینی و آیین‌ها کماکان جزئی از زندگی مردم‌اند. آشنایی با دیدگاه‌های ترنر، که الهام‌بخش بسیاری از پژوهندگان این عرصه بوده است، گذشته از اینکه پنجره‌ای جدید بر روی محققان این حوزه می‌گشاید، شناخت ما را از میراثی که به خاطر روزمرگی و در دسترس بودن از ژرفا و ارزشش غافلیم ارتقا خواهد بخشید.