چکیده

این مقاله با مشارکت وحیدرضا ایران منش، محمد نجفی و کمال نصرتی هشی نوشته شده است. هدف از این پژوهش، بیان وجوه اشتراک آموزه‌‌های تربیت اخلاقی در دین اسلام و فرهنگ ایرانی با نگاه به شاهنامه فردوسی است. این پژوهش درصد پاسخگویی به این پرسش است که آیا تربیت اخلاقی در فرهنگ اصیل ایرانی، تربیتی با سرمنشا الهی و منطبق با اصول دینی بوده است یا نه؟ محققان در این پژوهش، شاهنامه‌فردوسی را به‌عنوان نماد و بازگوکننده تربیت اخلاقی در ایران خوانده و خواهان تطبیق این نکات، با آموزه‌های تربیتی قرآن کریم (سرمنشا تربیت دینی دین اسلام) هستند. این پژوهش بر اساس روش استنتاجی در ابتدا با تحلیل و تطبیق اشعار شاهنامه و آیات قرآن، یکسان بودن نکات تربیتی شاهنامه و نکات دینی قرآن را استنتاج می‌‌کند. برای جامعیت بخشیدن به این پژوهش، در ابتدا آیات قرآن به چهار قسم در نظر گرفته شده که عبارتنداز: آیات مربوط به ارتباط با خالق، ارتباط با خلق، ارتباط با نفس و ارتباط با دنیا؛ سپس نکات تربیتی شاهنامه با تفسیر اشعار به این وجوهات اربعه و آیات مربوطه بسط داده ‌‌شد. نتایج به دست آمده نشان داد که نکات اخلاقی در شاهنامه فردوسی منطبق بر آموزه‌های غنی و انسان‌ساز قرآن کریم بوده است.

دانش آموخته

• حمزه علی بهرامی