حزب الله لبنان یکی از موثرترین گروه های سیاسی اسلام گرا در منطقه غرب آسیا و جهان اسلام است که به طور خاص تحت تاثیر آموزه های انقلاب اسلامی ایران شکل گرفته است. این گروه با توجه به شرایط خاص داخلی لبنان و همچنین بحران های گسترده منطقه غرب آسیا همواره با چالش های متعددی روبرو بوده که البته به شکل قابل توجهی و با سازگار کردن خود با چالش ها و فرصت ها، همچنان به عنوان یکی از موثرترین نیروهای سیاسی منطقه نقش آفرینی می کند. از طرفی دیگر؛ ضرورت های داخلی و منطقه ای ایجاب می کند که حزب الله در عرصه سیاسی و اجتماعی به فعالیت های متعدد خود بپردازد. به همین دلیل سوال اصلی پژوهش حاضر این است که علت اصلی تداوم موثر حزب الله در عرصه داخلی و منطقه ای ناشی از چه مساله ای است؟ بر این اساس فرضیه مقاله به این صورت است که گذار حزب الله از نیرویی ایدئولوژیک به جنبشی سیاسی- اجتماعی باعث قوام و دوام آن در عرصه داخلی و منطقه ای شده است. چارچوب نظری مورد استفاده در این پژوهش با نقد دیدگاه های مطرح شده درباره شکل گیری جنبش ها در جهان اسلام آغاز می شود و دیدگاه «نقش عقیده و ایدئولوژی در شکل گیری جنبش های اسلامی» به عنوان چارچوب نظری بیان می شود. بر اساس این دیدگاه، ایدئولوژی و عقیده گروه های اسلام گرا نقش مهمی در شکل گیری و تداوم حیات آنان در دوره معاصر دارد.
دانشیار گروه مطالعات سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام معاون آموزش و فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام