اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
تحلیل جامعه شناختی نهضت جنگل با تأکید بر ایدئولوژی آن
1394,
چکیده
این مقاله با مشارکت سید سعید زاهد زاهدانی نوشته شده است. تاریخ معاصر ایران مشحون از نهضتها و جنبشهای اجتماعی خرد و کلان بوده است. این نهضتها بهندرت از دیدگاه نظریههای جنبش اجتماعی مورد تحلیل قرار گرفته است. نهضت جنگل که ۹ سال پس از امضای فرمان مشروطه در سال ۱۲۹۴ ش آغاز گردید، از اولین حرکتهای ملت ایران در پاسخ به عدم تحقق آرمانهای انقلاب مشروطه بود. در این تحقیق با مروری بر نظریههای جنبش اجتماعی، نظریه زاهد برگزیده شد که تناسب بیشتری با فضای تاریخ معاصر ایران دارد. این نظریه مهمترین رکن در شناسایی جنبش را جهت جنبش میداند که در ایدئولوژی آن متبلور است. این پژوهش در چارچوب روششناسی رئالیستی با استفاده از استراتژی تحقیق پسکاوی و روش تاریخی انجام شده است. تحلیل شواهد تاریخی برمبنای این نظریه نشان داد که نهضت جنگل با ایدئولوژی بسیار نزدیک با ایدئولوژی انقلاب مشروطه شروع شد اما در میانۀ راه دچار پارادوکس در ایدئولوژی شد. در ادامه هر چند موفقیتهای اولیه و زودگذری کسب کرد ولی خیلی زود به دلیل همان پارادوکس از هم فرو پاشید.