نویسندگان: محمدرضا صیاد، محمدعلی خسروی، علی شیرخانی، ملک تاج خسروی باب اناری در تعریفی اجمالی فرهنگ سیاسی به نحوه نگرش و بینش هر فرد نسبت به نظام سیاسی، شخصیتهای سیاسی و کارکردها و وظایف آنها و همچنین نگرش شخصیتهای سیاسی نسبت به نقش و جایگاه مردم در نظام سیاسی گفته میشود. بر اساس این تعریف مجموع انتظارات مردم از نهاد دولت و مجموع انتظارت دولتمردان از مردم در قالب این فرهنگ سیاسی شکل میگیرد. این موضوع البته زمانی اهمیتی مضاعف مییابد که در بحث کارآمدی، نظام سیاسی کارآمد را نظامی میدانند که بتواند وظایفی را که بیشتر مردم از آن متوقع هستند انجام دهد و به اهدافی که بر حسب این وظایف برای خود مشخص ساخته دست یابد. به همین منظور از آنجا که نگاهی اجمالی به ویژگیهای فرهنگ سیاسی ایران دولتگرا بودن آن را روشن میسازد هدف از انجام این پژوهش آن است که با استفاده از روشی توصیفی و تحلیلی به دنبال یافتن پاسخی برای این سوال باشد: فرهنگ دولتگرا چه تاثیری بر کارآمدی نظام سیاسی در جمهوری اسلامی ایرن داشته است؟ در پاسخ به این سوال فرضیه زیر مورد آزمون قرار میگیرد: فرهنگ دولتگرا با تبیین وظایف متعدد در عرصهی سیاسی و اقتصادی برای دولت موجب ضعف کارآمدی نظام سیاسی در جمهوری اسلامی ایران شده است. نتایج پژوهش ضمن تائید فرضیه فوق گویای آن است که فرهنگ دولتگرا موجب تداوم مشارکت منفعلانه و تضعیف احزاب سیاسی در عرصهی سیاسی و شکلگیری انحصارات اقتصادی و به تبع آن تورم، بیکاری و افزایش فساد اقتصادی در عرصه اقتصادی شده است که خود موجبات ناکارآمدی نظام سیاسی است.
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد قم