اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
بررسی رویکردهای رایج در مفهوم عدالت جنسیتی
1399,علمی پژوهشی
چکیده
در میان رویکردهای موجود در تعریف عدالت جنسیتی، صحیح‌ترین رویکرد کدام است؟ نحوه تعریف عدالت جنسیتی در نتایج عملی و نظری این حوزه تأثیرگذار است. این مقاله با روش تحلیلی ـ انتقادی، آثار معاصر فمینیستی و نویسندگان فارسی‌زبان در باب عدالت جنسیتی را مطالعه کرده و به‌صورت کلی، دو رویکرد در تعریف عدالت جنسیتی اصطیاد نموده است: «عدالت مساواتی»، هرگونه تمایز جنسیتی و قانونی میان زن و مرد را مغایر عدالت محسوب می‌کند و درواقع، برابری در همه ساحت‌ها را معیار تحقق عدالت جنسیتی میشمارد. متقابلاً «عدالت استحقاقی»، برابری یا نابرابری را معیار عدالت نمی‌شمارد؛ بلکه هر یک را بر پایه مطالعات دقیق پیشینی، محتمل می‌داند و از این طریق، از پیش‌داوری در معیار عدالت جنسیتی احتراز می‌کند. به باور این مقاله، رویکرد عدالت استحقاقی، کامل‌ترین رویکرد در تعریف عدالت جنسیتی است و لازم است در این زوج ترکیبی، برخلاف گرایش غالب فمینیستی و به‌منظور احتراز از نسبیت در هنجارهای حوزه عدالت جنسیتی، از جنسیت نیز دوگانه متعین «زن و مرد» را اراده نمود و در نتیجه در عدالت جنسیتی، معنای «عدالت استحقاقی در مورد زنان و مردان» را اراده کرد.