چکیده

امام علی علیه السلام در دوره کوتاه حکومت خویش سه جنگ بزرگ جمل،صفین و نهروان را پشت سر گذاشت.از نظر امام علی علیه السلام هرچند نظامی گری لازمه حکومت است،اما بایستی همواره بر اصول دینی و اخلاقی استوار باشد.آن حضرت همواره در جنگ های خویش پایبند مسائل اخلاقی بود و حاضر نبود اخلاق را فدای مسائل نظامی کند.برخلاف این دیدگاه و عملکرد،ماکیاولی معتقد است برای حفظ قدرت و حکومت،فرمانروایان از هر وسیله ای می توانند استفاده کنند.از دیدگاه این اندیشمند ایتالیایی هرچند اخلاق،پایبندی به پیمان،مردم دوستی و نیکوکاری،آرمانی وخوبند،اما شهر یاران نباید خود را پایبند این مسائل کنند.در این مقاله با اشاره به اندیشه های ماکیاولی و ارزیابی آنها با اندیشه های علوی سعی کرده ایم تفاوت این دو دیدگاه و تعالی اخلاق نظامی امام علی علیه السلام را روشن کنیم.

دانش آموخته

• یدالله حاجی زاده