اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
مطهری و عدالت (بازخوانی مطهری پس از چهل سال (۲))
1399,
چکیده
ا وجود گذشت چهل سال از شهادت آیت‌الله مرتضی مطهری، هنوز پژوهشگران از خوان گستردهٔ آراء و نظرات این متفکر شهید استفاده و به آن استناد می‌کنند. درعین‌حال، طی این مدت، در حوزه‌هایی که استاد شهید مطهری در آن‌ها قلم زده یا سخن رانده است، موضوعات و چالش‌های جدید بسیاری پدید آمده‌اند. ازاین‌رو، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی، کتاب «مطهری و عدالت» از مجموعه (بازخوانی مطهری پس از چهل سال(۲)) را مکتوب نموده و به‌تازگی از سوی انتشارات ندای فطرت وابسته به بنیاد علمی و فرهنگی استاد شهید مرتضی مطهری، به زیور طبع آراسته شده است. استاد دانشگاه باقرالعلوم (ع) در این کتاب به واکاوی اندیشه‌ها و نظرات استاد مطهری درباره عدالت و وجوه مختلف آن پرداخته و به برخی شبهات درباره این مسئله بر اساس دیدگاه استاد پاسخ داده داده است. این اثر در چهار فصل تدوین شده است. فصل اول: گستره عدالت پژوهی؛ فصل دوم: مطهری در سیمای نظریه‌پرداز عدالت؛ فصل سوم: منشأ ضرورت و ارزشمندی عدالت و فصل چهارم: مطلق یا نسبی بودن عدالت و مقوله جاودانگی اخلاق. در فصل اول، توضیح مختصری راجع به ابعاد عدالت‌پژوهی ارائه می‌شود. در فصل دوم که به معرفی استاد در قالب یک نظریه‌پرداز عدالت اختصاص دارد، گزارشی از محورهایی که ایشان در عرصهٔ عدالت‌پژوهٔ ورود کرده‌اند عرضه می‌شود. در این فصل، تمرکز بیشتر بر مباحث مفهوم‌شناختی عدالت از نظر استاد و مباحث وی دربارهٔ مبنا و معیار عدالت اجتماعی و سهم حقوق طبیعی در عدالت اجتماعی است. طبیعی است که این فصل صرفاً وجه توصیفی و گزارشی ندارد و با پاره‌ای ملاحظات انتقادی نیز همراه است. فصل سوم کتاب به بررسی دیدگاه استاد راجع به خاستگاه ضرورت و ارزشمندی عدالت اختصاص یافته است. در این محور، استاد چالش‌هایی با علامه طباطبایی دارند که محتوای این چالش‌ها و روایی و ناروایی نگرش‌های انتقادی استاد مطهری نسبت به آراء علامه طباطبایی بخش اصلی این فصل را تشکیل می‌دهد. فصل پایانی اثر مربوط به مطلق یا نسبی بودن عدالت است. شهید مطهری بر آن است که اعتباری دانستن حسن و قبح و باید و نباید، آن‌طور که علامه طباطبایی در مقالهٔ اعتباریات ترسیم می‌کند، به نسبی شدن عدل و ظلم و نفی جاودانگی اخلاق می‌انجامد و تلاش می‌کند تا با تقریری نو از ثبات و کلیت و جاودانگی اخلاقیات دفاع کند. نویسنده در این فصل، هم به میزان صحت انتسابی نسبی‌گرایی اخلاقی به تحلیل علامه می‌پردازد و هم از میزان کامیابی استاد شهید در این تقریر نو پرده بر می‌دارد.
برچسب ها :
- آیت الله مطهری
- عدالت
استاد
احمد واعظی
استاد گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام / رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم / عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی