چکیده

نظام دینی (جمهوری اسلامی ) در برابر حزب ، به مفهوم جدید آن ، چه موضعی را می تواند اتخاذ نماید؟ آیا می توان برای آن مبانی دینی تدوین کرد؟ ایناثر پاسخ پرسش های مزبور را به بحث گذاشته و براین امر استدلال می کند که :هر چند حزب به مفهوم امروزین خود در متون و منابع دینی نیامده ، اما با توجه به ماهیت ، کارکرد و کارویژه های احزاب سیاسی می توان مؤیداتی را برای عمل واندیشه حزبی از منابع دینی استخراج نمود. نویسنده عناصری چون ، رقابت ،مشارکت ، کثرت گرایی و انتخاب سیاسی را به عنوان مؤلفه های حقوقی احزاب سیاسی در متون و منابع دینی جست وجو نموده و به بحث می گذارد. موضوع اثر و اهمیت آن: نظام دینی (جمهوری اسلامی) در برابر حزب، به مفهوم جدید آن، چه موضعی را می تواند اتخاذ نماید؟ آیا می توان برای آن مبانی دینی تدوین كرد؟‌ این اثر پاسخ پرسش های مزبور را به بحث گذاشته و بر این امر استدلال می كند كه هر چند حزب به مفهوم امروزین خود در متون و منابع دینی نیامده،‌ اما با توجه به ماهیت،‌كاركرد و كار ویژه های احزاب سیاسی می توان مؤیداتی را برای عمل و اندیشه حزبی از منابع دینی استخراج نمود. نویسنده،‌ عناصری چون رقابت، مشاركت، كثرت گرایی و انتخاب سیاسی را به عنوان مؤلفه های مقوم احزاب سیاسی در متون و منابع دینی جست وجو نموده و به بحث می-گذارد. برجستگی های اثر نسبت به آثار مشابه: بدیع بودن موضوع و طرح مسئلة تحزّب با رویكرد دینی و با استفاده از چارچوب نظری مطرح در ادبیات موجود از نقاط برجسته این اثر محسوب می گردد. استناد و ارجاع به منابع دینی متقن جهت توضیح و تبیین عناصر سازنده احزاب سیاسی اثر حاضر را غنای علمی می بخشد. روش تحقیق و شیوه ارائه مطالب: این اثر با استفاده از روش توصیفی _‌ تحلیلی تلاش می كند تا ضمن توصیف دیدگاه های اسلام در زمینه مورد بحث به استخراج نظرگاه دین درباره اندیشه و عمل قربی همت گمارد. نتیجه اثر: طرح منسجم مباحث احزاب سیاسی در اندیشه سیاسی اسلام و استخراج دیدگاه اسلام در این زمینه با نگاه مثبت و رویكرد موافق، مهم-ترین نتیجه اثر حاضر محسوب می گردد. مباحث اصلی اثر: بخش اول: كلیات و چارچوب نظری نویسنده در این بخش تلاش می نماید ضمن تعریف مفاهیم اصلی پژوهش «رویكردهای نظری درباره خاستگاه احزاب»،‌ را از منظر توصیفی و هنجاری توضیح داده و پس از آن به رویكردهای فقهی در مسئله تحزّب اشاره می كند. چارچوب نظری موردنظر نویسنده ذیل عنوان رویكرد اثباتی در مقابل رویكرد انسدادی مطرح می گردد. بخش دوم: مبانی فقهی حزب در این بخش نویسنده مؤلفه های اساسی اندیشه تحزب مثل پلورالیسم (سیاسی و معرفتی) رقابت، مشاركت و انتخابات را به بحث گذاشته و در جستجوی مبانی فقهی این چهار مؤلفه اساسی در منابع دینی می-پردازد. استنتاج نویسنده آن است كه در اندیشه سیاسی اسلام تمهیدات نظر لازم برای شكل گیری اندیشه و فعالیت حزبی تعبیه گردیده است. بخش سوم: حزب در نظام ولایی در این بخش نویسنده در صدد پاسخگویی به این مسئله است كه «آیا آنچه در قانون اساسی آمده است (اصل ۲۶)، تنها بیانگر عدم مخالفت نظام ولایی با احزاب سیاسی است و یا آنكه در عمل نیز زمینه های محقق و عینیت احزاب سیاسی در نظام ولایی وجود دارد؟» در پاسخ و بررسی این مسئله نویسنده ضمن بررسی دو دیدگاه موافقین و مخالفین تحزب در نظام ولایی، به دفاع از حزب با تأكید بر كار ویژه های مثبت آن می پردازد. در ادامه این بخش نویسنده مسئله تحزب را براساس نظریه های مختلف در زمینه مشروعیت سیاسی نظام ولایی (نظریه انتصاب،‌ نظریه انتخاب و نظریه تلفیقی)‌ مورد بررسی قرار می دهد و در انتهای كتاب نیز به بررسی حزب از دیدگاه امام خمینی(ره) می پردازد.

دانش آموخته

• سید عبدالقیوم سجادی

  عبدالقیوم سجادی (زاده ۱۳۴۸ (خورشیدی) در ولایت غزنی) سیاستمدار افغانستان و نماینده مردم ولایت غزنی در دوره شانزدهم مجلس نمایندگان است. وی در مجلس شانزدهم نمایندگان افغانستان عضو کمیسیون امور بین‌المللی می‌باشد.[۱] زندگی نامه سید عبدالقیوم سجادی فرزند سید حکیم در سال ۱۳۴۸ در یکی از قریه های تابعه ولسوالی قره باغ ولایت غزنی چشم