چکیده

کتاب انقلاب اسلامی و نظریه پردازی مدرن مجموعه مقالاتی با قلم محققان و اساتید علوم سیاسی است که به بررسی و نقد پنج نظریه ارایه شده از سوی مستشرقین غربی در ارتباط با «انقلاب اسلامی ایران» پرداخته و با رویکردی انتقادی آنها را ارزیابی کرده است. سه مورد از نظریه های ارایه شده مربوط به اندیشمندان اسلامی و دو مورد دیگر از نویسندگان غربی است. وجه جامع همه این نظریه‌ها، رویکرد پژوهشی متاثر از روش شناسی تحقیق شرق شناسی است. این نظریات در این کتاب‌ها مطرح شده‌اند: کتاب «هراس بنیادین» که نویسنده در آن به ارایه تحلیلی مستدل از منطق اسلام‌گرایی و بازتاب آن در عصر حاضر پرداخته و در این راستا بر شخصیت امام خمینی(ره) و انقلاب ایران متمرکز شده است. نفیسه فاضلی‌نیا در مطلبی با عنوان «گذار از کمالیسم به خمینیسم» ضمن ارائه گزارشی از این کتاب، آن را ارزیابی و در دو حیطه الگوی نظری و محتوایی نقد کرده است. کتاب «زمانی غیر زمان‌ها» که از منظری عرفانی به بررسی انقلاب ایران پرداخته و بر این فرضیه استوار شده که کلید فهم رویدادهای ایران، ناشی از عوامل متافیزیک ایرانیان است. نجمه عزیزالهی در مقاله خود با عنوان «عرفان و انقلاب اسلامی» ضمن ارائه گزارشی از این کتاب، ارزیابی خود را در سه بخش فقدان تبیین مفاهیم کلیدی، نفی هدف در انقلاب اسلامی و غفلت از بعد فقهی انقلاب اسلامی به رشته تحریر درآورده است. کتاب «پدرسالاری جدید» که به تغییرات تحریف شده مدرنیته در جامعه سنتی عرب اختصاص یافته و در پی تحلیل طبقات در دولت‌های اسلامی با روشی تلفیقی از نظریات مارکس، وبر و نظریه وابستگی فرانک است. مهدیه نامدار در مطلبی با عنوان «پاسخ به بحران بنیادگرایی» ضمن بررسی محتوای کتاب، فقدان انسجام محتوایی، تحلیل بر اساس مستندات ضعیف، ناکارآمدی تحلیل‌های شرق شناسانه، استفاده از مفهوم نادرست بنیادگرایی در تحلیل جوامع اسلامی، ناتوانی در تحلیل جوامع اسلامی، ناتوانی در تحلیل تفصیلی انقلاب ایران و ناتوانی در ارائه راهکار برای حل بحران را از انتقادات وارد به این کتاب برشمرده است. کتاب «ایران؛ انقلاب به نام خدا» که نگاهی اجمالی بر روند حوادث و وقایع داخلی ایران در سال ۱۳۵۷ انداخته است. راضیه زارعی در مقاله خود با عنوان «انقلاب اسلامی؛ گذار از معرفت شناسی تجربی» به نقد این کتاب با رویکرد معرفت‌شناسانه پرداخته است. کتاب «تجربه اسلام سیاسی» که به بررسی علل ظهور این پدیده در عصر جدید پرداخته است و زینب تشکری صالح در مطلبی با عنوان «اسلام سیاسی؛ چیستی و چرایی» در دو بخش نقدهای روشی و صوری و نقدهای محتوایی، این کتاب را به نقد کشیده است. کتاب انقلاب اسلامی و نظریه‌پردازی مدرن با مقاله‌ای از احمد رهدار با عنوان امکان‌های فرادستانه انقلاب اسلامی در برابر سیطره گفتمان غرب آغاز شده است که نویسنده در آن با ارائه سه سطح تحلیل از انقلاب اسلامی به موضوع انقلاب اسلامی و گذار از غرب پرداخته است. کتاب انقلاب اسلامی و نظریه‌پردازی مدرن در ۲۲۶ صفحه از سوی انتشارات جامعه‌الزهرا سلام‌الله‌علیها منتشر شده است.

استاد

• احمد رهدار

  عضو هیات علمی گروه مطالعات سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

دانش آموخته

• راضیه زارعی

  رئیس اداره مطالعات سیاسی و بصیرت‌افزایی حوزه‌های علمیه خواهران کشور فارغ التحصیل دکتری علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع)

• زینب تشکری صالح

• مهدیه نامدار کندهلانی

• نجمه عزیزالهی نجف آبادی

• نفیسه فاضلی نیا