چکیده

پوشش اسلامی یکی از موضوعات مهم اجتماعی تاریخ معاصر ایران بوده و قلم های زیادی را به خود مشغول ساخته است. کتاب حاضر نیز در این باره سخن می گوید؛ با این تفاوت که برای اولین بار کوشیده است براساس سبک تفسیر موضوعی تنزیلی، روش قرآن را در نهادینه سازی فرهنگ پوشش در جامعه، ارائه نماید. امتیازی که این اثر نسبت به آثار مشابه خود دارد، به کارگیری روش تفسیر موضوعی تنزیلی است. مؤلف در این روش آیات مربوط به یک موضوع در سیر نزول را بررسی و فرآیند جامعه‌پذیر شدن موضوع پوشش را استخراج و تحلیل کرده است. مؤلف نشان می‌دهد که حکم پوشش اسلامی با شخصیت ایمانی زن مؤمنه گره خورده است و مادامی که جامعه به حد نصابی از تراز ایمانی نرسیده باشد، حکم پوشش فراگیر نخواهد شد. مؤلف این اثر معتقد است علت تأخیر بیان حکم پوشش در قرآن به همین دلیل بوده است. لازم به توضیح است که حکم پوشش (آیه جلابیت) در نودمین سوره در ترتیب نزول قرار دارد که از لحاظ تاریخی به حدود نیمه دوم حضور پیامبر(ص) در مدینه باز می‌گردد که بیش از سه چهارم سوره‌های قرآن نازل شده است. در این آیه از سوره احزاب خداوند می‌فرماید:‌ «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُل لِّأَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاء الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِن جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أَدْنَى أَن یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا؛ اى پیامبر به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو پوشش‌هاى خود را بر خود فروتر گیرند این براى آنکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند [به احتیاط] نزدیک‌تر است و خدا آمرزنده مهربان است». مؤلف در این کتاب ابتدا پوشش و تفاوت آن با حجاب و عفاف را مطرح می‌کند سپس به تفسیر گزیده‌ای از آیات سوره احزاب میپردازد تا ارتباط پوشش با شخصیت ایمانی جامعه را نشان دهد. مؤلف در ادامه ۱۰شاخصه لازم جهت پذیرش حکم پوشش از جانب جامعه را تبیین و به اختصار به چگونگی ترویج آنها در جامعه اشاره می‌کند. کتاب «سیر فرهنگ‌سازی پوشش با رویکرد تفسیر تنزیلی» به طور ضمنی نقدی بر تلاشهای انجام شده در جهت ترویج حجاب در جامعه داشته و علت ناکارآمدی آنها را بی توجهی به روشهای موثر قرآنی معرفی می‌کند.

استاد

• عبدالکریم بهجت پور

  مدیر حوزه های علمیه خواهران