چکیده

یکی از چالش های درازدامنِ مولودِ دنیای مدرن در تعامل انسان، اخلاق و معنویت، مسأله ی حقوق بشر بر اساس فاهمه ی بین المللی اش است. نزاعی چند لایه و پیچیده که می توان آبشخور اصلی آن را در تلقی از آدمی و کرامت وی دانست. رساله ی حاضر که یک تحقیق توصیفی و دو ساحتیِ مبنایی و کارکردی بر اساس شیوه ی پژوهش تعاملی است، ضمن ارائه ی تصویری به نسبت گسترده و گویا از تاریخ اندیشه ی کرامت و مطالعات انتقادی حقوق بشر و تبیین ظرفیت های نظری حقوق اساسی ج.ا.ا، می کوشد تا با تکیه بر قرآن و سنت و شاخه های دانشی برآمده از آن چون فقه و اخلاق بانضمام دیگر اجزاء حقوق اساسی ج.ا.ا، زمینه ی مهیایی برای به دست دادن تلقی و یا صورت بندی جدید از مقوله ی کرامت بیآفریند. بر این اساس هر انسانی فارغ از دین، مذهب، رنگ، نژاد و جنسیت واجد کرامت ذاتی است که به تبع آن حقوق و آزادی های اساسی و مسئولیت های غیر قابل سلب و انفکاکی برایش زاده می شود اما بهره مندی از موقعیت ها، حقوق و مسئولیت های اجتماعی دیگر تابعی از شرایط و شئون لحاظ شده عند الأعتبار و قصد مُعتبِر است و کرامت اخلاقیِ اکتسابی، صرفا به عنوان یکی از شروط لازم در برخی از موارد قلمداد شده است لذا حتی پست ترین انسان به لحاظ کرامت اخلاقیِ اکتسابی، واجد همه ی حقوق منبعث از کرامت ذاتی چون حق بر کمال، حق بر تعیین سرنوشت، مصونیت از شکنجه و... خواهد بود. با بررسی قانون اساسی و قوانین موضوعه از این منظر، خواهیم دید که کرامت انسان تا چه میزان در قانون اساسی و حقوق موضوعه ی ج.ا.ا مورد توجه قرار گرفته و چه آثار و لوازمی بر آن مترتب شده است.

دانش آموخته

• محمدرضا برته

  مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه‌های علمیه

استاد راهنما

• محمدجواد ارسطا

  استاد حوزه و دانشگاه ، دانشیار گروه حقوق بین الملل و عمومی دانشگاه تهران

استاد مشاور

• احمد واعظی

  استاد گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام / رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم / عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی