چکیده

نوع انسان و جامعه بشری در آغاز حیات خویش فاقد کمال است و برای رسیدن به کمال، نیازمند هدایت و راهبری است. این نیازمندی، هم شامل شخص انسان و هم شامل جامعه انسانی است. هدایت جامعه در یک تقسیم بندی منطقی، در دو شکلِ بدون اِعمال قدرت و توام با قدرت و از موضع فرادستانه انجام می گیرد. هدایت توام با قدرت که هدایت سیاسی نام می گیرد، دارای وجوه و ابعادی از منظر قرآن کریم می باشد که این پژوهش به بررسی آن پرداخته است. در این پژوهش، موضوعاتی که در قرآن کریم با هدایت سیاسی در ارتباط هستند، به عنوان وجوه سیاسی هدایت گردآوری شده و مورد تحلیل قرار گرفته اند. موضوعاتی مانند: هدایت گران سیاسی، بایسته-های هدایت سیاسی، منابع هدایت سیاسی، آسیب های هدایت سیاسی و... بخشی از این موضوعات هستند. این پژوهش، بر اساس چارچوب تحلیل مضمونی تنظیم شده است. این مدل پژوهشی برای تحلیل کیفی داده ها استفاده می شود. در این مدل، که بر اساس نوع شبکه مضامین انجام گرفته است، مضامین به دست آمده در سه سطحِ مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر دسته بندی شدند. نتیجه این تحقیق، پیدایش 12 بعد هدایت سیاسی بود. این ابعاد به مثابه مضامین فراگیر، ارتباط دهنده مضامین زیر مجموعه خود بودند. به دلیل اینکه انجام این پژوهش، مستلزم تفسیر آیات قرآن کریم است، لذا اصول و قواعد تفسیر قرآن کریم مورد توجه قرار گرفت و با استفاده از تفاسیر معتبر، کوشش شد تا اصول تفسیری رعایت شود. در نهایت، پیشنهاداتی نیز برای پژوهش های آتی مطرح گردید.

دانش آموخته

• محمد حسن آشوری

استاد راهنما

• غلامرضا بهروزی لک

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• محمدتقی آل سید غفور

  عضو هیات علمی و مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام نماینده مردم شوشتر در دوره اول مجلس شورای اسلامی